AB'den İran'ın füze faaliyetlerine uyarı

Avrupa Birliği (AB), İran nükleer anlaşmasına destek verirken, Tahran'ın balistik füze faaliyetlerinden ve Suriye ile Lübnan gibi ülkelerdeki rolünden derin endişe duyduğunu bildirdi.

AB Konseyi, İran'a yönelik alınan kararlara ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, AB'nin İran nükleer anlaşmasına kararlı desteğinin sürdüğü belirtilirken, Tahran yönetiminin anlaşmanın yükümlülüklerini yerine getirdiği, ABD'nin anlaşmadan çekilmesinden üzüntü duyulduğu ifade edildi.

AB ülkeleri Fransa, Almanya ve İngiltere'nin öncülüğünde İran ile meşru ticareti sürdürmeyi amaçlayan özel mekanizmanın kurulduğu anımsatılan açıklamada, bunun ekonomik ilişkilere ve İran halkına önemli katkılar sunacağının altı çizildi.

"Bölgesel rolünden endişeliyiz"

Açıklamada, AB'nin İran ile ortak çıkar alanlarında ilişkileri geliştirmek istediğine dikkati çekilerek, "AB Konseyi İran'ın Lübnan ve Suriye gibi ülkelerde devlet dışı aktörlere verdiği askeri, mali ve siyasi destekten endişe duyuyor." görüşüne yer verildi.

"AB Konseyi, İran'ın balistik füze faaliyetlerinden derin endişe duyuyor." ifadesi kullanılan açıklamada, İran'ın bu çerçevede gerekli Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarına uyma çağrısı yapıldı.

Açıklamada, AB'nin İran'ın bazı üye ülkelerdeki "hasmane" faaliyetlerinden de endişe duyduğu, üye ülkelerin bu tür faaliyetlere son vermek için birlik içinde hareket etmeye devam edeceği kaydedildi.

"AB güvenilir bir ortak olduğunu uygulamada göstermelidir"

 İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, dünya ile ticarete devam edebilmek için oturup AB'yi beklemeyeceklerini,  Rusya, Çin, Türkiye ve Irak ile kurdukları ilişkilere devam edeceklerini söyledi.

İran Meclisinde katıldığı toplantının ardından gazetecilere açıklamalarda bulunan Zarif,  İngiltere, Fransa ve Almanya'nın ABD yaptırımlarını aşıp İran ile ticarete devam edebilmek için kurduğu INSTEX adlı özel ticari mekanizmaya ilişkin değerlendirmede bulundu. 

AB’nin ticareti korumak için kurduğu mekanizmanın test aşamasında olduğunu ve "Avrupalıların ne kadar ciddi olduğunu görmeleri gerektiğini" belirten Zarif, şu ifadeleri kullandı:

"Avrupalılar ticaretin devamı için geç adım attı, çok daha erken uygulamaya koymalıydılar. AB ülkeleri 9 ay önce yaptığımız toplantıda 12 maddelik vaatte bulundu, buna göre atılan adımlar taahhütlerin yerine getirilmesi için zemin oluşturacaktı. Ancak ABD baskıları gibi muhtelif nedenlerle bu gerçekleşmedi." 

Avrupalıların söz verdikleri adımları atmaya başlamasını isteyen Zarif, "Avrupalılar, İran nükleer anlaşmaya bağlı kaldığı sürece adım atmaya devam edeceklerini söyledi. İran tüm sözlerini yerine getirdi ancak Avrupalılar ne vaatlerini yerine getirdi ne de ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin hasarını telafi etti." görüşlerini dile getirdi. 

İranlı Bakan, oluşturulan mekanizmanın İran'dan çok AB için önemli olduğunu savunarak, "AB ülkeleri bu adımla dünyaya bağımsız olduklarını gösteriyor ve çıkarlarını koruyabileceklerini ortaya koyuyorlar." ifadelerini kullandı. 

AB’nin ne iş yapacağını görmek için bekleyeceklerini ancak bunun aradan geçen 9 aylık süre boyunca hiçbir şey yapmadıkları anlamına da gelmediğini söyleyen Zarif, "Rusya, Çin, Türkiye, Irak ile ilişkilerimiz var ve bunu sürdüreceğiz. Oturup AB’yi beklemeyeceğiz. Eğer AB güvenilir bir ortak olduğunu ispat etmek istiyorsa bunu uygulamada göstermelidir." değerlendirmesinde bulundu. 

Mekanizmanın 28 AB üyesi ve yaptırım listesinde olmayan kalemler için uygulamaya geçeceğini ancak bu ülkeler ve kalemlerle sınırlı kalmayacağını kaydeden Zarif, "ABD’nin İran’ın devrimin 40’ıncı yılını görmeyeceği yönündeki beklentisi ham hayaldir ve çabalarının da sonuçsuz kaldığını gördüler." diye konuştu.