AB'de gündem enerji bağımsızlığı

ANKARA  - Avrupa Birliği (AB) devlet ve hükümet başkanları zirvesinin en önemli gündem maddelerinden birisi enerji olacak. Zirvenin enerji oturumunda, Rusya'ya bağımlılığın azaltılması tartışılacak. 

Brüksel'de iki gün sürecek zirvenin yarınki enerji oturumunda, "Ukrayna kriziyle alevlenen enerjide Rusya'ya bağımlılığın nasıl azaltılacağının ele alınması" bekleniyor. AB, enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için adımlar atarken, Rusya'nın uzun dönemli alternatif projelerle Avrupa pazarını kaybetmek istemediği belirtiliyor. 

AB'nin Enerji Komiseri Günter Oettinger'in ofisinden alınan bilgiye göre, zirvenin yarın öğleden sonraki oturumunda, Ukrayna'daki olaylar nedeniyle büyük ihtimalle bloğun enerji arz güvenliğini de ele alınacak ve bu bağlamda ithalat bağımlılığı azaltmak ve arzı çeşitlendirmenin öneminin altı çizilecek. 

AB de Rusya da ısrarcı  

Kiev merkezli Ekonomik Araştırmalar ve Politika Danışmanlığı kurumu uzmanı Dmytro Naumenko, Birliğin, Rus enerjisine bağımlılığından kurtulma çabasının ve buna karşılık Rusya'nın alacağı tedbirin Ukrayna'dan nasıl göründüğünü anlattı. 

AB'nin, Rusya'dan enerji bağımsızlığını kazanmakta kararlı olsa da Rusya'nın da Avrupa pazarını kaybetmemek için uzun dönemli hedefleri olduğunu ifade eden Naumenko, Avrupa'nın, TAP gibi alternatif projelere eklemlenerek, farklı tedarikçilerin rekabet edebildiği yeni bir enerji piyasası inşa ederek ve kendi içinde tüm elektrik ve gaz bağlantılarını sağlayarak ortak enerji piyasası kurmaya çalıştığını söyledi. Naumenko, AB'nin böylece Rusya'dan "enerjide bağımsızlık ilan etmek istediğini" söyledi. 

"Bu yeni tedarikçiler, Orta Asya ve İran olacak, Gazprom'un AB'ye üye ülkeler için belirlediği farklı, uçuk fiyatın önüne geçecek" diyen Naumenko, AB'nin halihazırdaki bağımlılığı içinse enerji verimliliği tedbirleriyle ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla nihai gaz tüketimini azaltmaya çalıştığını ifade etti. 

Naumenko, Rusya'nın ise Karadeniz'den direkt Orta Avrupa'ya gaz iletecek Güney Akım ve Rus doğalgazını Baltık Denizi altından Almanya'ya taşıyacak Kuzey Akım'ı genişleterek AB pazarını kaybetmemekte ısrarcı olacağının altını çizdi. 

"Rusya, Ukrayna ve Belarus gibi transit ülkeleri devre dışı bırakmak istiyor" diyen Naumenko, Gazprom'un LNG pazarına da girmek istediğini belirtti.  

AB'nin doğalgaz ithalatının yüzde 30'u Rusya'dan 

AB, doğalgaz ithalatının yaklaşık yüzde 30'unu Rusya'dan sağlıyor. Baltık ülkelerinde bu oran yüzde 100'e kadar çıkıyor. Rusya, AB'ye doğalgaz, petrol ve kömür ihraç ederek bloğun enerjisinin yüzde 22'sini tek başına karşılıyor. Rus gazının yüzde 66'sı, AB'ye Ukrayna üzerinden iletiliyor. Son krizde Rusya'nın gaz tedariği kesme ihtimali, hem bloğun ekonomisini tehdit ederken hem de AB'nin Rusya'nın Kırım'daki tutumuna karşı serbest hareket etmesini de engelliyor. 

AB enerji zirvesinde başka neler görüşülecek?  

Zirvede yarın enerji bağımsızlığı dışında, 2030 hedefleri doğrultusunda yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması, kaya gazı gibi yerli kaynaklardan daha fazla faydalanılması, arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve enerji verimliliğinin sağlanması masaya yatırılacak. 

Ayrıca zirvenin enerji oturumu, 2015 sonunda Paris'te gerçekleştirilecek 21. Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansında karara bağlanacak yeni küresel iklim anlaşmasına ilişkin birliğin pozisyonunu da belirleyecek. Birliğin bu yıl içinde milli doğal gaz ve elektrik piyasalarını tek çatıda toplama hedefi olan "Tek Enerji Pazarı" projesinin son aşamaları da görüşülecek. 

Avrupa Komisyonu'nun 22 Ocak 2014'te açıkladığı iklim paketinde, 2030'da sera gazı salınımlarının yüzde 40 azaltılması, üye ülkelerin, enerjilerinin en az yüzde 27'sini yenilenebilir kaynaklardan elde etmesi öngörülüyor. 

Ayrıca kaya gazı çıkarmada AB ülkelerindeki birbirinden farklı uygulamaları sonlandırmak için de bazı 'asgari ilkeler' getirmek isteniyor.