AB, 750 milyar euroluk yardım paketinde anlaştı

BRÜKSEL- Avrupa Birliği (AB) ülkeleri Maliye Bakanları, euro bölgesinde zorda kalan ekonomilere destek sağlamayı amaçlayan euro koruma paketinin 750 milyar euroya çıkarılması konusunda anlaştı.

AB dönem başkanı İspanya Ekonomi Bakanı Elena Salgado, Brüksel'de AB ülkeleri ekonomi bakanlarının katılımıyla yapılan toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, koruma paketinin 750 milyar euroya çıkarılması konusunda anlaşma sağlandığını belirtti.

Salgado, 3 yıllık plan çerçevesinde bunun 60 milyar euroluk bölümünün AB Komisyonu tarafından toplanacağını, 440 milyar euroluk kısmının ise 'euro bölgesi' içinde yer alan 16 ülke tarafından ikili desteklemelerle sağlanacağını, IMF'nin plana katkısının ise 250 milyar euro tutarında olacağını kaydetti.

AB Komisyonu'nun ekonomik ve parasal işlerden sorumlu üyesi Olli Rehn de "anlaşmanın, euroyu korumak için ne gerekirse yapacaklarının göstergesi olduğunu" söyledi.

Toplantıya katılan bakanlar tarafından yapılan açıklamada ise olağanüstü bir durumla karşı karşıya kalındığı ifade edilerek, "üzerinde anlaşmaya varılan mekanizmanın ihtiyaç duyulan ekonomik istikrarın korunmasına yardımcı olacağı" belirtildi.

Yunanistan'da ortaya çıkan, Portekiz ve İspanya'ya da yayılmasından endişe edilen ekonomik kriz nedeniyle Brüksel'de yapılan AB ekonomi bakanlarının toplantısı 11 saat sürdü.Maliye Bakanları ayrıca bütçe konsolidasyonu, sürdürülebilir finans, ekonomideki büyümenin düzeltilmesi ve yakın ekonomik işbirliği çağrısında bulundu. Bakanlar, mali konsolidasyon ve yapısal reform planlarının ihtiyaç duyulduğunda hızlandırılacağını bildirdi.

Güçlü mali disiplin ve daimi kriz çözüm yapısı oluşturulmasının önemine işaret eden bakanlar, Euro Bölgesi ülkelerinin, istikrarın sağlanmasında ECB'ye desteğini yinelediler.

İstikrar mekanizması

Olağanüstü koşullarla karşı karşıya olan euro Bölgesi ülkeleri için 60 milyar euro kullanıma hazır olacak. Bu paket, halihazırda euro Bölgesi dışında AB üyeleri için kullanımda olan 50 milyar euro kredi olanağı paketiyle benzer.

Bu kredilere uygulanacak faiz oranı, AB ve IMF'nin Yunanistan'a uyguladığı yüzde 5 faiz oranı ile aynı olacak.

Yardım AB ve IMF tarafından koordine edilecek, mekanizma, finansal istikrarın korunması için gerekli olduğu sürece uygulamada kalacak.

Maliye Bakanları ayrıca euro Bölgesi ülkeleri 440 milyar euro tutarında özel amaçlı bir mekanizmanın oluşturulacağını açıkladı. Bu mekanizma üç yıl için kullanılacak ve birkaç haftada kullanıma hazır hale gelebilecek.  

Programın aktif hale gelmesi, IMF'nin koyduğu koşullara benzer güçlü koşullara bağlı olacak.

Büyük ateş gücü

AB ve IMF'nin 750 milyar euro tutarındaki "büyük ateş gücü" stratejisi, özellikle ABD'nin 700 milyar dolarlık Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı (TARP) gibi 2007-2009 yıllarındaki küresel finansal kriz döneminde başarıyla uygulandı.

Bazı ekonomistler, Avrupa'da Yunanistan'dan sonra domino etkisine maruz kalacak  üç ülke olarak görülen Portekiz, İrlanda ve İspanya'nın borçlanmak için piyasalara girememesi halinde 2012 yılı sonuna kadar maliyetlerinin 444 milyar doları bulabileceğini belirtiyorlar.

Bu nedenle bugün oluşturulan acil yardım paketinin yeterli olduğu, Portekiz, İrlanda ve İspanya kurtarıldıktan sonra Yunanistan'a daha fazla destek için yeterli miktarda para kalacağı ifade ediliyor.

Avrupalı yetkililerin, büyük çaplı bir acil yardım paketi oluşturarak, 1997-1998 yıllarındaki Asya krizinden ders çıkarmış gibi göründüğü kaydediliyor. IMF, Asya finansal krizi sırasında Tayland, Endonezya ve Güney Kore gibi bölgenin zayıf konumdaki ülkeleriyle ilgilendikten sonra piyasalar istikrara kavuşmuştu.

Son küresel finansal kriz sırasında TARP ve diğer kurtarma paketlerinin açıklanması, hükümetlerin tahsis ettiklerinden daha az para harcamaları için piyasaların yeteri kadar istikrara kavuşmasını sağlamıştı. 

Euro Bölgesi devletlerinin tahsis ettiği 500 milyar euronun tamamı harcansa bile bu euro Bölgesi'nin gayrisafi yurt içi hasılasının yaklaşık yüzde 6'sına denk düşüyor.

Siyasal konjonktür

Bu arada Euro Bölgesi'ndeki bazı büyük ülkelerin kurtarma paketine birkaç yıl süreyle katkı verme niyetinin devam edeceği konusunda şüpheler bulunduğu belirtildi.

Almanya'da Başbakan Angela Merkel liderliğindeki merkez sağ koalisyonun dün Kuzey Ren Vestfalya eyalet meclisi seçimlerini kaybetmesinin nedenlerinden biri olarak kamuoyunun Yunanistan'a yardım fikrine kızgınlığı gösteriliyor.

Bu nedenle gelecek yıllarda Almanya'nın, özellikle kurtarma kredilerine karşılık sert önlemler uygulayamayacak ya da buna niyeti olmayan euro Bölgesi ülkelerine destek vermede gönülsüz davranabileceğine dikkati çekildi.