750 milyar dolar

Emre ERGÜL

Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal, geçtiğimiz hafta Almanya-Ukrayna İş Forumu’nda yaptığı konuşmasında Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı işgalin ülkesine verdiği zararı açıkladı.

Şmıgal, ülkesinin sil baştan inşaası için gereken miktarın 750 milyar dolar olduğuna dikkat çekti.

New York Times Gazetesi’nin “Ekonomisi yüzde 30.4 daraldı” dediği Ukrayna’nın içinde bulunduğu durum Şmigal tarafından yılın ilk bakanlar kurulunda gündeme getirilmişti.

Şmıgal, o konuşmasında iş forumunda açıkladığı zarardan tam 50 milyar dolar az söylemişti.

“Geçen yıl haziranda yapılan hesaplamalara göre, altyapı 350 milyar dolar hasar gördü. Son saldırılar da dikkate alındığında, bu miktar 700 milyar doları aşıyor” diyen Şmıgal, savaşın çevreye verdiği zararın da 35.3 milyar dolar olduğunu ifade etti.

Dünya Bankası’nın son raporunu incelediğinizde, bahsi geçen 700 milyar doların açılımının şu olduğunu görüyoruz:

• Rus işgali ve bombardımanlarının Ukrayna’ya verdiği direkt zarar 100 milyar dolar.
• Kayıp tarımsal ürünler, kirlilik ve nüfusun yerinden edilmesinden oluşan dolaylı zararın 250 milyar dolar.
• Ülkenin yeniden inşaası için gerekli olan para 350 milyar dolar.

Bu kara tablo sürerken, ABD’nin başını çektiği batının Ukrayna’ya mali, askeri ve insani yardımları da sürüyor. Alman Kiel Enstitüsü’ne göre, ABD mali yardımın yüzde 44’ünü, insani yardımın yüzde 66’sını, askeri yardımın da yüzde 71’ini üstlenmiş durumda.

Rus ekonomisi ise Ukrayna’ya göre “daha iyi” durumda. Amerikan Carnegie Enstitüsü’ne göre, Rus ekonomisi “10 yıl sürecek” bir gerileme yaşayacak. Ancak Moskova, 2022 yılını öngörülen “felaket senaryosu”nun aksine “bir miktar iyi” kapattı. Rusya’daki gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 8 ile 10 arasında düşmesi öngörülüyordu. Düşüş, yüzde 3’te kaldı.

Enstitüye göre, Ruslar ekonomik olarak “en erken 2024’ün başında” toparlanmaya başlar.

2022’de tüm dünyayı kasıp kavuran savaşın 2023’te oluşturacağı ekonomik darbe de hatırı sayılır olacak. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OPEC) 2023 yılında dünya ekonomik hacminin Aralık 2019’ten, yani işgalin başlamasından iki ay öncesinden, tam 2.8 trilyon dolar daha az olacağını öne sürdü.

Bir başka deyişle, “Zarar, Ukrayna’nın savaş öncesi ekonomisinin tam 5 katı olacak.”

Savaşla küresel gıda fiyatları 2022'de rekor seviyeye ulaştı

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle 2022’de FAO Gıda Fiyat Endeksi ortalamasının yıllık yüzde 14,7 artarak 1990’da kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana en yüksek seviyeye çıktığını duyurdu. FAO'dan yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, aralıkta kasım ayına kıyasla yüzde 1,9 düşerek ortalama 132,4 puan oldu. Böylece, endeks art arda düşüşünü 9’uncu aya taşıdı. FAO, küresel gıda fiyatlarının aralıkta gerilemesinin tahıl ve bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüşten kaynaklı olduğunu belirtti. Endekste geçen yılın aralık ayına göre ise yüzde 1 düşüş gerçekleşti. Endeks, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından sonra mart ayında 159,7 puana ulaşarak rekor kırmıştı. Endeksin 2022 ortalaması, bir önceki yıla göre yüzde 14,3 artışla 143,7 puan seviyesinde gerçekleşti. Böylece endeks, 1990’da kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Endeks, 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 28,1 yükselmişti. Geçen yıl, FAO'nun tahıl, et, süt ürünleri ve bitkisel yağ fiyat endeksleri rekor seviyelere ulaşırken, Şeker Fiyat Endeksi 10 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Tahıl Fiyat Endeksi'nin enerji gibi üretim maliyetleri, olumsuz hava koşulları ve devam eden güçlü küresel gıda talebi gibi faktörler nedeniyle 2022'de yüzde 17,9 artması dikkati çekti.