'Arap Baharı'ndan beri bölgede güvenlik zafiyeti var'

Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Başkanı Şaban Kardaş, "Arap Baharı'ndan beri bölgede güvenlik zafiyeti var. Bölgesel oyuncular çözüm mekanizması geliştirmekte başarısız oldu. Ortadoğu'da siyasi ve ekonomik gelişmemişlik birbirini besliyor. Bunlar bölgeyi etkiliyor. Ortadoğu siyasi ve sosyal olarak geriye gidiyor" dedi. 

Kardaş, Belçika'nın Louvain şehrinde, ORSAM, Louvain Katolik Üniversitesi ve Paris merkezli Uluslararası Politika ve Liderlik Enstitüsü'nün ortak düzenlediği "AB-Türkiye arasında sığınmacılar ve göçmenlerin idaresi ile terörizme karşı mücadelede işbirliğini arttırmak" konulu konferansta konuştu. 

Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da yaşanan sıkıntılar hakkında değerlendirmelerde bulunan Kardaş, ORSAM olarak Ortadoğu'da çeşitli ülkelerde araştırma projelerini koordine ettiklerini anımsattı. 

Kardaş, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da önemli yapısal değişiklikler olduğuna dikkati çekerek, "Bölgede var olan statüko birçok dış güvenlik sorununu ortaya koydu. Sıradan zorluklarla yüzleşmiyoruz. Ankara'da yaşanan saldırılar, Beyrut'ta yaşananlar, her gün Suriye'de ve Irak'ta yaşananlar ve Rus yolcu uçağının düşürülmesi sıradan zorluklar değil" değerlendirmesinde bulundu. 

 'Derin yapısal güvensizlik ortamı yaşıyoruz'

Bölgede çok önemli yapısal bir güvenlik sorunu olduğuna işaret eden Kardaş, "Derin yapısal güvensizlik ortamı yaşıyoruz" dedi. 

Kardaş, Ortadoğu'da ülkelerin mevcut sınırlarında egemenlik sağlayamadıklarını belirterek, "Özellikle Libya, Irak ve Suriye'de var olan sınırların bir ülkeyi diğer ülkeden ayırması gerekirken, bu sınırlar anlamlarını ve işlevlerini kaybediyor. Bu ülkelerin sınırlarında olan bitene karşı yapabilecekleri bir şey yok. Var olan devletlerin kendi sınırları içerisinde kontrolü kaybettiklerini, egemenlik sağlayamadıklarını görüyoruz" değerlendirmesinde bulundu. 

Yerel kimliklerin Irak, Suriye, Lübnan gibi ülkelerde milli kimliklerden daha fazla ön plana çıktığını anlatan Kardaş, "Arap Baharı'ndan beri bölgede güvenlik zafiyeti var. Bölgesel oyuncular çözüm mekanizması geliştirmekte başarısız oldu. Ortadoğu'da siyasi ve ekonomik gelişmemişlik birbirini besliyor. Bunlar bölgeyi etkiliyor. Ortadoğu siyasi ve sosyal olarak geriye gidiyor" diye konuştu. 

Kardaş, "İstanbul'un güvenliği Paris'in güvenliğinden ayrı tutulamaz" dedi. 

'Avrupa-Türkiye ilişkilerinde bir dönüm noktasındayız'

Portekiz'in eski Dışişleri Bakanı Antonio Martins da Cruz da, AB üyesi 28 ülkenin Türkiye ile diyalog ve işbirliğinin geleceği konusunda farklı pozisyonları olduğunu söyledi. 

Türkiye'nin 2 milyonun üzerinde sığınmacıya ev sahipliği yaptığını hatırlatan Cruz, bazı AB üyelerinin AB Konseyi'nin aldığı sığınmacı politikalarına karşı olduğunu, Paris'te gerçekleşen saldırılarının bu durumu değiştirebileceğini ifade etti. 

Martins, günümüzde AB-Türkiye işbirliğinin çok önemli olduğuna dikkati çekerek, "Avrupa'da güven ve istikrar ortamının kuvvetlendirilmesi gerekiyor. Ankara ile işbirliği bölgenin güvenliği için çok önemli. Avrupa-Türkiye ilişkilerinde bir dönüm noktasındayız" dedi. 

Türkiye ve AB sığınmacı zirvesi yapacak 

AB Komisyonu Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Genel Müdürlüğü'nde Bölüm Başkanı Patric Paquet, sığınmacı krizi nedeniyle AB-Türkiye ilişkilerinin öne çıktığına dikkati çekerek, AB'nin Türkiye ile yakın zamanda sığınmacılar konusunda zirve yapacağını, karşılıklı güven ve anlayışı tekrar sağlamanın önemli olduğunu söyledi. 

Program kapsamında, Türk Kızılayı Uluslararası Programlar Müdürü Seval Güzelkılınç ve ORSAM'dan Haldun Yalçınkaya da çeşitli oturumlara konuşmacı olarak katıldı.