2014 İlerleme Raporu’na göre tarımın karnesi...

Avrupa Komisyonu 2014 Türkiye İlerleme Raporunu ve Genişleme Stratejisi Belgesi’ni açıkladı. Bugüne kadar Türkiye’ye ilişkin 17 ilerleme raporu hazırlayan Avrupa Komisyonu, 2014 İlerleme Raporu’nda son 1 yıldaki gelişmeleri değerlendirdi. 

Geçmiş yıllarda çok ciddiye alınan ve üzerinde günlerce tartışılan ilerleme raporu, eskisi gibi ilgi görmüyor. Bu ilgisizliğin temelinde son yıllarda AKP Hükümeti’nin ülkenin yönünü Avrupa Birliği’nden Ortadoğu’ya çevirmesinin büyük rolü var. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Avrupa Birliği Temsilciliği’nin derlemesine göre 2014 İlerleme Raporu’nda Tarım ve Kırsal Kalkınma başlığı altında son 1 yıldaki gelişmeler şöyle değerlendiriliyor: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Çiftlik Muhasebe Veri Ağı’na ilişkin idari kapasitesini artırmıştır. 2

014 yılında tarım bütçesi artmaya devam etmiştir. 

Arazi parseli tanımlama sistemi geliştirme çalışmaları başlatılmıştır. Kırsal Kalkınma için Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPARD) kapsamında, Avrupa Birliği fonlarının koşulsuz yönetim yetkisi altı ile daha devredilmiştir ve yönetim yetkisi teknik yardımlarını da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. IPARD kapsamında 2013 yılında 134 milyon Avro’luk Avrupa Birliği fonu dağıtılmıştır. 

Tarım ve çevre üzerine tedbirlere ilişkin olarak bir pilot proje uygulanması konusunda çalışmalar yürütülmektedir. 

Avrupa Yatırım Bankası dahil olmak üzere krediye erişim artırılmıştır. 

2014 İlerleme Raporu’nda tarım ve kırsal kalkınma başlığında tespit edilen eksiklikler ise şöyle sıralanıyor; Tarım istatistikleri alanındaki strateji çalışmaları sonuçlanmamıştır. 

Üreticilere doğrudan yardımlarda yasal düzenlemelerin Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ile uyumlulaştırılmasına yönelik stratejinin belirlenmesi yönünde hiç bir adım atılmamıştır. 

Canlı sığır, sığır eti vb. ürünlerin Avrupa Birliği ülkelerinden ithal edilmesine yönelik yasak devam etmektedir. 

Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı 

Avrupa Komisyonu 2014 Türkiye İlerleme Raporu’na göre; “Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası”ndaki son bir yıllık gelişmeler ise özetle şöyle: 
1- Büyükbaş hayvanların tanımı ve dolaşımlarının kayıt altına alınması yönünde ilerleme sağlanmıştır. 
2- Koyun ve keçi türü hayvanların tanımı ve kayıt altına alınması işlemleri devam etmiştir. 
3- Hayvan hastalıklarıyla mücadeleye devam edilmiştir. Trakya bölgesinin “Şap Hastalığından Aşılı Arilik” statüsünün korunması için Trakya ve Anadolu arasındaki hayvan dolaşımı sıkı bir şekilde kontrol edilmeye devam edilmiştir ve aşılama çalışmaları sürdürülmüştür. 
4- Kesim sırasında hayvanların refahının sağlanması yönünde yeni bir düzenleme kabul edilmiştir. 
5- Salmonella ve diğer gıda kaynaklı zoonotik etkenlerin kontrol altına alınmasına yönelik bir yönetmelik kabul edilmiştir. 
6- Gıda, yem ve hayvansal yan ürünlerin piyasaya arzı konularında eğitim, denetim ve izleme programları sürdürülmüştür. 
7- Gıda işletmelerine yönelik risk temelli hijyen kontrolleri devam etmiştir. 
8- Gıda güvenliği kuralları alanında etiketleme, gıda katkı maddeleri, saflık kriterleri, aroma verici maddeler ve gıda takviyeleri gibi konularda yeni yasal düzenlemeler yapılmıştır. 
9- Yemlere ilişkin kurallar bağlamında yemlerde istenmeyen maddeler hakkında tebliğ yayımlanmıştır. 
10- Zirai mücadele programı uygulanmaktadır. 

Avrupa Komisyonu bu alandaki eksiklikleri ise şöyle tespit ediyor: 
Genel gıda güvenliği alanında Avrupa Birliği müktesebatıyla uyum ve müktesebatın uygulanması konularında sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir. 

Veterinerlik sınır denetimleriyle ilgili, kara ve liman sınır kontrol noktalarının, yanı sıra Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki kontrol noktasının tam olarak faaliyete geçmesine ilişkin hiç bir ilerleme gözlemlenmemiştir. 

Hayvan refahına ilişkin yasal düzenlemelerin uygulanması sınırlı düzeydedir. 

Bulaşıcı süngerimsi ensefalopatiden (BSE) korunma ve mücadeleye ilişkin yasal çerçevenin Avrupa Birliği müktesebatına tam uyumu yönünde adım atılmamıştır ve bu konuda gözetim sistemi geliştirilmemiştir. 

Agro-gıda işletmelerinin Avrupa Birliği standartlarıyla uyum içerisinde modernizasyonu için ulusal bir plan oluşturma çalışmaları sınırlı kalmıştır. 

Çiğ süt için mikrobiyolojik kriterlere ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ertelenmiştir. Gıda işletmelerinin kayıt ve onaylanması konusundaki yeni kuralların uygulanması için daha çok çaba gösterilmelidir. 

Hayvansal yan ürünler sektörünün yeni kurallara tam uyumunu sağlamak için daha çok çalışma yürütülmesi gerekmektedir. 

Denetimlerin finansmanı konusunda Avrupa Birliği sistemiyle uyum sağlanmasına yönelik ilerleme kaydedilmemiştir. 

Gıda güvenliği kuralları alanında mevzuatın, Avrupa Birliği mevzuatı ile tam uyumunun sağlanması için daha fazla çalışma yürütülmelidir. 

Gıda enzimleri ve yeni gıda ürünlerine ilişkin mevzuat uyumu tamamlanmamıştır.

Özetle, Avrupa Komisyonu tarım, gıda, kırsal kalkınma konularında Türkiye’nin son bir yılda bazı olumlu adımlar atmasına rağmen önemli eksikliklerin de altını çiziyor.