Limited şirketler kâr payı avansı dağıtabilir mi?

Soner ALTAŞ / Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi

6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu, limited şirketlerin ortaklarına kâr payı avansı dağıtmasına izin vermektedir. Ancak, şirket ortaklarına kâr payı avansı dağıtılabilmesi için bazı koşulların varlığı ve de birtakım kurallara uyulması zorunludur. Öncelikle, ortaklara kâr payı avansı dağıtılabilmesi için, kâr payı avansı dağıtılacak hesap döneminde hazırlanan üç, altı veya dokuz aylık ara dönem finansal tablolara göre şirketin kâr elde etmiş olması ve genel kurulun kâr payı avansı dağıtılmasına karar vermesi gerekir. Dağıtılacak kâr payı avansı; varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin, varsa imtiyazlı pay sahipleri, intifa senedi sahipleri ve kâra katılan diğer kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem kârından indirilmesi suretiyle hesaplanan tutarın yarısını geçemez. Kâr payı avansı, dağıtım tarihleri itibarıyla ortaklara payları oranında ödenir. 

İlgili hesap dönemi öncesinde ödenen kâr payı avanslarının, ilgili olduğu yılın net dönem kârından mahsup edilmesi şarttır. Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca kâr payı dağıtılmasına ve kâr payı avansı ödenmesine karar verilemez. Ayrıca, ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde, kendilerine kâr payı avansı ödenmez, söz konusu borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilir. Bu nedenle, limited şirketlerde ortaklara kâr payı avansı dağıtılırken, müdürler, bu konudaki görevlerini eksiksiz olarak yerine getirmeli ve avansın iade edilmesini gerektiren şartların ortaya çıkması halinde gerekli ihtarları yapıp fazla ödenen avans tutarlarını pay sahiplerinden tahsil etmelidirler. Bu konudaki bir diğer tavsiyemiz ise, kâr payı avansı dağıtmayı düşünen limited şirketlerce işin vergisel boyutunun da dikkate alınmasıdır. Çünkü, 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Tebliği'nin 15.6.6.Avans Kâr Payı Dağıtımı kenar başlıklı üçüncü fıkrasında “Avans kâr payı dağıtılması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmayacaktır.” denilmekle birlikte, dördüncü fıkrada “Ancak, hesap dönemi itibarıyla zarar doğması veya safi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kârdan düşük çıkması halinde, ilgili mevzuatına göre geri çağrılan tutarlara transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanacaktır.” ifadesine yer verilmektedir. Dolayısıyla, düzenli şekilde kâr elde etmeyen ve özkaynak yapısı yeterince güçlü olmayan limited şirketlerde, kâr payı avansı dağıtımı düşünülüyorsa, olayın iade ve vergisel yönünün de dikkate alınması faydalı olacaktır.