Elektronik ortamda düzenlenmesi gerekirken kağıt olarak düzenlenen faturaların durumu

25.12.2014 tarihli DÜNYA gazetesinde yayınlanan “e-Deftere 5 Kala (1)” başlıklı makalemde, 2015 yılında e-Deftere geçileceği ancak e-Fatura konusunda yaşanılan sorunların devam ettiğine dikkat çekilerek, bize göre e-Fatura uygulamasında en sık rastlanılan ve tartışılan konunun elektronik olarak düzenlenmesi gereken faturaların kâğıt ortamda düzenlenmesi konusunda uygulanacak yaptırımlar olduğu belirtilmiştir. 

Yazının kaleme aldığı dönemde yürüklükte olan 421 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin; “Sorumluluk ve Cezai Yaptırımlar” başlıklı 5’inci bölümünün 5.4 bendinde “Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükellefl ere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır” hükmü yer almaktaydı. 

Bu hüküm gereği e-Fatura alması gerekirken kâğıt fatura kabul eden mükellefl erin, ilgili vergi mevzuatı hükümleri çerçevesinde bahse konu faturadaki KDV’yi indirim konusu yapamayacakları ve kâğıt faturada yer alan tutarı gider yazamayacakları da tarafımızca belirtilmiştir. 

Durumun vahameti ilgili yazıda tarafımızdan aşağıdaki paragraf ile özetlenmişti; “Düşünebiliyor musunuz, nasıl bir durum? Vergi ziyası yok, ama vergi müfettişlerinin takdir yetkisi de yok! Kanun, fatura hiç düzenlenmemiş sayılır diyor. Mükellef elektronik fatura değil de kağıt fatura düzenlemiş dahi olsa vayyyyy haline! Açılacak davalar ile mahkemelerin yükü iyice artacak gibi görülüyor.”

Yukarıda açıklanan bu yanlış uygulama 448 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile kaldırılmış olup, 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin “9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler” başlıklı bölümü yeniden düzenlenmiş ve “Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükellefl erin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükellefl ere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefl er hakkında Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır.” hükmüne yer verilmiştir. 

Burada esas olan Vergi Usul Kanunu’nda ve diğer vergi kanunlarında faturaya ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik fatura için de geçerli olduğudur. 

Bilindiği üzere, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Gerçek bir işletmeye ait, mal veya hizmet alımına dayanan harcamaların, elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, (Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde) safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve KDV Kanunu’nda belirtilen şartları taşıyan KDV’nin indirimine engel olmayacağı net ve açıktır. 

Ancak unutulmaması gereken konu, kağıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükellefl erin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-Fatura’nın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-Fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir. 

Yapılan bu yasal düzenleme ile ilk başta bizim eleştirdiğimiz ve uygulamada sorun olacağına inandığımız bir konunun çözüme kavuşturulması anlamında sevindirici bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.