Tüketici kanun taslağı
Bakanlık tarafından hazırlanan 54 maddelik yeni Tüketici kanun taslağında imalat, ithalat ve satış yapan şirketlerin yükümlülükleri artırılırken tüketicilerin yeni haklar elde etmeleri öngörülüyor. Henüz Ekonomi Koordinasyon Kurulu ve Bakanlar kurulunda ele alınmamış olan taslak esas itibariyle tüketicilerin farklı alanlardaki şikayetlerine cevap niteliği taşıyan, onların haklarını genişletien ve koruyan maddeler içeriyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tüketicileri belli alanlarda yoğunlaşan şikayetlerini ortadan kaldırmak için yaptığı çalışmada son aşamaya gelerek 54 maddelik yeni bir "Tüketicinin korunması hakkında kanun tasarısı" taslağı hazırlamış. Arkadaşımız Mehmet Kara'nın haberinde ayrıntılarını açıkladığı taslak, Ekonomi Koordinasyon kurulu ve ardından da Bakanlar Kurulu'nda ele alındıktan sonra Meclis'e sunularak yasalaşacak.
Mehmet Kara'nın haberine göre taslak, esas itibariyle sürekli şikayete konu olan alanlarda bu şikayetleri ortadan kaldıracak ya da azaltacak düzenlemeleri içeriyor. Aynı zamanda tüketiciler lehine yeni kabulleri ortaya koyuyor.
Esas olarak ürünün tüketiciye "özürsüz" satışı amaçlanırken, şikayet süreleri uzatılıyor, üretici sorumluluğu artırılıyor, satış sözleşmelerindeki boşluklar ortadan kaldırılmaya çalışılıyor, tüketicinin garanti sözleşmesi uyarınca, genellikle iki yıl olan süre içersinde aldığı üründe sadece tamiratı içeren garanti algısına son verecek, yeni haklarına yer veren yeni isimli bir belge tüketici ile satıcı arasında düzenleniyor. "Tüketici hakları belgesi" adı verilen bu belgede tüketici haklarının yazılması zorunlu olurken, tüketicinin "seçimlik hakları" içersinde, ücretsiz onarım, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, ayıp oranında bedelden indirim yapılması veya tüketicinin sözleşmeden dönme hakkı arasından birine sahip olduğu bilgisi yer alacak.
TV-İnternet ve telefonla yapılan mesafeli satışlarda ürünün tesliminin en geç 30 gün içersinde zorunlu olması kayda alınırken, tüketici sebep göstermeksizin 14 gün içersinde ürünün alımından vazgeçebilecek.
Çok sayıda şikayete konu olan bankaların müşterilerine kendiliğinden kredi ve tüketim kartları göndermeleri, sigortacılık ve bireysel emeklilik gibi finansal hizmetlerin mesafeli satışlarının da tüketici haklarındaki bu düzenleme ile ilişkilendirilmesi taslakta yer alıyor.
Taslakta inşasına başlanmamış konut ve yapıların satışlarına ilişkin kısıtlayıcı düzenlemeye de yer veriliyor. Buna göre, kampanyalı konut satışlarında denetimler artırılıyor. Ödemeler sadece banka üzerinden ve tarafların rızasıyla yapılabiliyor. Resmi belge ile gerçekleşmeyen satışlar geçerli sayılmıyor. Gayri menkullerin en geç 36 ayda teslimi öngörülüyor. Teslime kadar alıcılara sözleşmeden dönme hakkı veriliyor.
Devre mülk satışları, uzun süreli tatil ve devre tatil satışlar da yeni satış yöntemlerine dahil ediliyor. Bu türden hizmetlerde ön bildirme zorunluluğu getirilirken, alıcının kendi el yazısıyla tarihli olarak bir sözleşme düzenlenmesi ve bir kopyasının kendisine verilmesi gerekiyor.
Etiketlere yüksek fiyat yazılarak "Çok yüksek indirim" ibareleriyle tüketiciyi kandıran "Hayali çok yüksek oranlı indirim" uygulamalarına son vermek için de düzenlemeye gidiliyor. Taslakta indirimlerin nasıl yapılacağına dair bir yönetmelik çıkarılacağı da belirtiliyor. İndirimlerin etikette veya fiyat listesinde gösterilirken, indirimden önceki fiyatın, indirim sonrası fiyatın ve oranın mutlaka gösterilmesi ve görünür bir şekilde yer alması isteniyor.
Bu tasarının Ekonomi Koordinasyon Kurulu ve Bakanlar Kurulu'nda değişikliğe uğrayıp uğramayacağını bilemeyiz. Ancak, bakanlığın 54 maddelik taslağının esas itibariyle tüketicilerin ürün alımlarında, uzaktan satışlarda, gayrimenkul alım sözleşmelerinde. İstemeden gelen banka tüketici ve kredi kartlarında ortaya koydukları şikayetlere karşı yanıt verme amaçlı bir düzenleme olduğu görülüyor. Yasalaşmasının tüketici haklarının korunmasına yardımcı olacağı da gözleniyor.