Sermaye üzerinden faiz indiriminde yeni oranlar

6637 sayılı Kanun'la Kurumlar Vergisi Kanunu'nun “diğer indirimler” başlıklı 10. maddesine eklenen (ı) bendi ile şirketlerin nakit yoluyla sermaye artırımlarını teşvik etmek, bu yolla yabancı kaynak yerine özkaynağa yönlenmelerini temin etmek amacıyla yeni bir düzenlemeye gidilmiştir. Bu düzenlemeye göre “sermaye şirketleri, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan "Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı" dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si” kurumlar vergisi beyannamesinde kurum kazancından indirileceklerdir. Kanuna eklenen ve 1.7.2015 tarihinde yürürlüğe giren bu yeni bendi daha önce 21 Mayıs’ta yayımlanan yazımızda irdelemiştik. 

Ancak anılan bentte yer alan “%50’si” şeklindeki oranla ilgili olarak, aynı bentte yer alan yetki uyarınca Bakanlar Kurulu'nca bazı değişiklikler yapılmış ve bu değişiklikler 30.6.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Biz de sıcağı sıcağına duyuralım istedik. 
 

1) Kararnameye göre, birinci fıkrada belirlenen oran; Paylan borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinden, indirimden yararlanılan yılın son günü itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ nezdinde borsada işlem görebilir nitelikte pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermayeye oranı; %50 ve daha az olanlar için 25 puan, %50’nin üzerinde olanlar için 50 puan fazlası ile uygulanacaktır.
Bu düzenlemeye göre, örneğin borsada işlem görebilir nitelikteki payların nominal tutarının ödenmiş sermayesinin %50’sinden fazla olan bir anonim Şirket, 1.7.2015 tarihinden sonra yapacağı nakdi sermaye artışı tutarının, Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılacak yıl için açıkladığı en son “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” ile çarpılması sonucu bulunacak tutarın %50’sinin 50 puan fazlasını, kurumlar vergisi beyannamesinde kurum kazancından indirebilecektir. (Yıl içerisinde yapılan sermaye artırımlarında kıst hesaplama yapılacağını önceki yazımda yazmıştım)
 

2) Nakdi olarak sermaye artıran şirketin artırdığı tutarı, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutan ile sınırlı olmak üzere % 50 şeklindeki indirim oranı 25 puan fazlasıyla uygulanacaktır. 
 

3) Öte yandan gelirlerinin %25 veya fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri ise nakdi sermaye artırımları için bu bent ile öngörülen indirimden yararlanamayacaklardır. Çünkü onlar için indirim oranı sıfıra indirilmiştir. 
 

4) Aktif toplamının %50 veya daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri de nakdi sermaye artırımları için bu bent ile öngörülen indirimden yararlanamayacaklardır. Çünkü onlar için de indirim oranı sıfıra indirilmiştir. 
 

5) 1.7.2015 tarihinden sonra nakdi sermaye artırımı yapan şirketlerin, artırılan nakdi sermayenin kısmen veya tamamen başka şirketlere sermaye olarak konulması veya kredi olarak kullandırılması halinde, diğer şirkete sermaye olarak konulan veya kredi olarak verilen kısmına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirim uygulaması yapılmayacaktır. 
6) 1.7.2015 tarihinden sonra nakdi sermaye artırımı yapan şirketlerin, arsa ve arazi yatırımı ile iştigal edenlerin arsa ve arazi yatırımında kullandıkları kısım için indirim uygulaması yapılmayacaktır. Çünkü anılan yatırımlara tahsis edilen nakdi sermaye tutarı için indirim oranı sıfıra indirilmiştir. 
 

7) 9.3.2015 tarihinden, 1.7.2015 tarihine kadar olan dönemde, sermaye azaltımına gidilmiş olması halinde, azaltılan sermaye tutarına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirim oranı sıfır olarak belirlenmiştir. (Bu düzenleme, söz konusu bendin yürürlüğe girmesinden sonra nakdi sermaye artırımı yapmak üzere sermaye azaltımına gidilmesi yoluyla bendin sağladığı avantajdan yararlanmak üzere kanunun amacı dışında işlem yapan kötü niyetli davranışları önleme amacını taşımaktadır.) Örneğin 12.4.2015 tarihinde 1.000.000 Lira sermaye azaltımı yapmış bir şirket, 15.8.2015 tarihinde 3.000.000 Liralık nakdi sermaye artırımı yapmış olması halinde, sadece azaltım tutarını aşan 2.000.000 Lira için incelediğimiz bendin getirdiği olanaklardan yararlanabilecektir. 

Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artırımları ile ortaklar veya Kurumlar Vergisi Kanunu'nun örtülü sermayeye ilişkin düzenlemesi kapsamında ortaklarla ilişkili kişi kabul edilenlerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımlarının indirim hesaplamasında dikkate alınmayacağı da unutulmamalıdır.