Rusya’dan buğdayı ihracatçı istememiş

Kerim ÜLKER

17 Mart; Cuma günü DÜNYA gazetesinde sizlere bir haberi duyurmuştuk. “Altı ürünün Rusya’dan ithalatına yasak geldi” başlığındaki haberin uluslararası basında yer bulmasının ardından Moskova’dan açıklama üzerine açıklama yapılmıştı. Haberimizde “Mısır, buğday, ham ayçiçek yağı, ayçiçeği küspesi, bezelye ve pirinç Rusya’ya alım yasağı geldiğini” duyurmuştuk.

Haberimizin ardından Moskova yönetimi hemen açıklamada bulunurken, Ankara akşam saatlerini bekledi. Ekonomi Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada aynen şu ifadeler yer aldı: “17 Mart itibarıyla gerek Türk, gerek Rus basınında ülkemizce bazı ürünlerin ithalatında Rusya’ya yönelik yasaklamalar getirildiğine dair mesnedi olmayan yanlış haberler yayınlandığı görülmüştür. Söz konusu haberlerin gerçeği yansıtmadığını ve Türkiye’nin dış ticaret politikasının DTÖ kurallarına tamamen uygun olarak şekillendirildiğini bir kez daha vurgulamak isteriz” denilmişti.

Zeybekci: Rusya hâlâ yasaklıyor

19 Mart’ta ise Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’den yasağın olduğu doğrulandı ve adres olarak ihracatçı gösterildi.

Rusya’ya yaş sebze meyve ihracatına değinen Zeybekci, Türk tarım sektörünün Rusya’ya yaş sebze ihracatının 700 milyon dolar civarında olduğunu, ancak bunun 450 milyon dolarlık kısmını yaratan ürünlerin hâlâ yasaklı durumda bulunduğunu anlattı.

Tarım sektörü ve ihracatçı birliklerinin kendileri üzerinde yoğun baskısı olduğunu dile getiren Zeybekci, bunun nedeninin Rusya’dan Dahilde İşleme İzin (DİR) belgesiyle yapılan 1 milyar 830 milyon dolarlık tarım ürünleri ithalatı olduğunu söyledi ve ekledi: “En sonunda ihracatçılarımız dediler ki, ‘Biz, DİR kapsamında Rusya’dan ürün getirmek istemiyoruz.’ Böyle bir gelişme yaşandı…”

Zeybekci, ihracatçıların ve tarım sektörünün buradaki kararlılığı ve mesajının, Rusya tarafında hızlı bir şekilde anlaşılmasını ve böylece problemin çözülmesini temenni ettikleri ifade etti.

İlk tepki Kremlin’den geldi

Anlaşılan Rusya’nın Türkiye’ye koyduğu domates-salatalık gibi ürünlerdeki yasaklamalarının kaldırmamasına karşı bir hamleydi bu. Çünkü Türkiye’nin yasak kararı 15 Mart akşamı ani bir kararla alınmıştı.

Haberimizin ilk gün açık açık doğrulanmaması, ancak iki gün sonra Nihat Zeybekci’nin açıklamaları Türkiye’nin “yasak” hamlesinin verimli dönüşler aldığının da bir işareti.

Yoksa, aynı haberi Rusya’nın önde gelen yayınlarından Kommersant ile aynı gün yayınlamak tesadüf olamaz.

Kremlin Sözcüsü bile sabah saatlerinde açıklama yaparken, Türkiye’nin akşam saatlerini beklemesi de “garip” bir durum…

Hatırlarsanız DÜNYA’nın yayınladığı haberin ardından Rusya Tarım Piyasası Araştırmalar Enstitüsü Genel Müdürü Dmitriy Rilko, Rus ajansı İnterfaks’a, “Türkiye 15 Mart’tan itibaren buğday, mısır ve ayçiçek küspesinin vergisiz sevkiyat lisansını vermeyi durdurdu, fakat bu en başta en önemli sevkiyatçı Rusya’yı kapsadı” derken, SovEkon Merkezi Başkanı Andrey Sizov ise alımların neredeyse durduğunu dile getirmişti.

Bakanlığın sitesinde Rusya yok

Şunu da hatırlatmakta fayda var. Tarım Bakanlığı’mızın resmi internet sitesinde yayınlanan belge alımı açıklamasının 134’üncü maddesinde en büyük buğday ithal ettiğimiz ülke Rusya hâlâ yer almıyor. Buğdayda toplam ithalatımız 892 milyon dolar. Bunun 490 milyon doları Rusya’dan. Ancak Bakanlığın sitesindeki “İşbu madde kapsamında ADİ BUĞDAY ithalatı sadece Litvanya, Almanya, Ukrayna, Kazakistan, Letonya, Bulgaristan, Bosna-Hersek, Fransa, Macaristan, Kanada” ülkelerinden gerçekleştirebilirler” açıklaması hâlâ geçerli…

Rusya'ya misilleme gibi yasak kararı