Domatese serbest giriş beklerken portakala vergi haberi geldi

Mehmet FİLOĞLU

Kasım 2015’te Suriye sınırında Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından dibe vuran Türkiye – Rusya ilişkilerinin normalleşme süreci başlamıştı. Ancak Rusya’nın yaptırımları kaldırma konusunda istekli davranmaması sonucu hala birçok alanda kısıtlamalar devam ediyor.

Şimşek: Görüşme olumlu geçti; Tkaçev: Sırtımızdan bıçaklandık

Bu ülkeye son ziyareti Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci gerçekleştirdi. İki bakan Rusya Başbakan Yardımcısı Arkady Dvorkovich ile görüştü. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Rusya dönüşü yaptığı açıklamada “Görüşmelerimiz verimli geçti. Gelecek hafta Rusya’dan teknik heyet gelecek. 6-7 Mayıs’ta Rusya Başbakan Yardımcısı Dvorkovich de Türkiye’ye gelecek, nihai müzakereleri yapacağız” dedi. Aynı gün Rossiya 24 TV’ye mülakat veren Rusya Tarım Bakanı Tkaçev ise bazı Rus tarım ürünlerinin Türkiye’ye ihracatına sınırlamayı hatırlatarak, “Sırtımızdan bıçaklandık. Hayır, domates pazarımızı Türk üreticilere açmayı planlamıyoruz. Her şeyden önce yerli üreticileri destekleyeceğiz” dedi.

Rusya dahil 4 ülke portakala vergi hazırlığı yapıyor

İş dünyası temsilcileri gelişmeleri Ankara üzerinden takip ediyor. Gözü kulağı görüşmelerde olan sektörlerden yaş meyve sebze üretici ve ihracatçıları henüz iyi haber alamadı. Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Ali Kavak, müzakerelerin ardından çelişkili açıklamalar geldiğine dikkat çekerek, değerlendirme için sağlıklı bilgilendirmeyi bekleyeceklerini açıkladı. Uludağ Yaş Sebze Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Prof. Dr. Senih Yazgan da kendilerine gelen geri bildirimlerin görüşmelerin olumlu geçtiğine ve sorunun aşılacağına işaret ettiğini ancak Rus tarafından yapılan açıklamaların bunu doğrulamadığını söyledi. Üreticilerin bu görüşmelere endekslenmiş durumda olduğunu vurgulayan Yazgan, “Hala bize gelen net bir bilgi yok” dedi.

Bu arada, Rus İzvetsiya gazetesinin dünkü manşet haberine göre Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan’ın üyesi olduğu Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkeleri, portakal dahil bazı tarım ürünlerinin (üzüm, fıstık, hurma, fıstık, Brüksel lahanası) ithalatında yüzde 5 - 13 arasında gümrük vergisi koyma hazırlığı yapıyor. Üzerinde çalışılan tasarı 27 Nisan’da karara bağlanacak. AEB ülkeleri, 2 Ocak’tan beri portakalın gümrüksüz girişine izin veriyordu. Uygulama yıl sonuna kadar uzatılmıştı. Uygulamanın en büyük zararı Türk ürünlerine olacak. Habere göre AEB, Mısır, İran ve İsrail ile bu ürünlerde “gümrüksüz rejim” için görüşüyor.

Ümitleri suya düşen müteahhitler gelişmelere temkinli yaklaşıyor

Rusya ile yaşanan krizden en büyük zarar gören sektör müteahhitlik oldu. Bu sektördeki sorunlar da aynen devam ediyor. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Türk şirketlere konulan ihale yasağı, vize ve çalışma izni gibi kısıtlamaların devam ettiğini hatırlatarak, şunları söyledi: “İlişkilerin yumuşaması ile Türk müteahhitlik sektörünün hızla Rusya’ya döneceğini öngörmüştüm ancak olaylar beklediğimiz gibi gerçekleşmedi. En son Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in görüşmesinden umutluydum ancak ondan sonra da somut bir gelişme olmadı. Dolayısıyla şu anki görüşmeler ile ilgili bir değerlendirme yapmak için beklemeyi tercih ederim.”

Taşımacılıkta kriz devam ediyor komisyon toplantısı iptal edildi

Rusya ile Türkiye arasındaki karayolu taşımacılığı 24 Kasım’dan bu yana durmuş vaziyette. Vize almak fiilen mümkün değil. Türkiye de Rus tarafına benzer bir kısıtlamayı uyguluyor. İki taraf da bundan kimsenin kazançlı çıkmadığını biliyor ancak çözüm sağlanamıyor. 24-25 Nisan’da Karayolu Taşımacılığı Ortak Komisyon Toplantısı yapılacaktı. Ancak Rus tarafı gerekçe göstermeden ve başka tarih belirlemeden bu toplantıyı erteledi. UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, durumdan Rusya’nın da rahatsız olduğunu ancak çözüm için adım atmadıklarını söyledi. Şener’e göre taşımacılık sorunu çözülmeden diğer alanlarda ilerleme anlamlı olmayacak.

Charter yasağı konusunda ikinci açıklama kafaları karıştırdı

Normalleşme sürecinde sorunların nispeten aşıldığı ilk sektör turizm olmuştu. Ancak 10 Nisan’da Rusya, Rus havayolu şirketlerine Türkiye’ye charter uçuşlarının durdurulabileceği uyarısında bulundu. Rezervasyonlar iptalleri oldu. Dün, bu konuda yeni bir açıklama geldi. Rusya Ulaştırma Bakanı Sokolov, Türkiye’ye charter uçuşların durdurulmasının hâlâ geçerli bir ihtimal olduğunu duyurdu. Sokolov, “Pozisyonumuz değişmedi” dedi. TÜRSAB Genel Sekreteri Çetin Gürcün’ün verdiği bilgilere göre şu anda masada charter yasağı bulunmuyor. Rezervasyonlar devam ediyor. Eldeki kayıtlara göre bu yıl Türkiye’ye gelecek Rus turist sayısının görece iyi bir sene olan 2015’i yakalayacağı tahmin ediliyor.

Zeybekci: Rus Bakan'ın açıklaması tercüme hatası

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev’in, Türkiye’nin DİR kapsamında buğday ithalatını listeden çıkarmasına ilişkin olarak “Türkiye bizi sırtımızdan bıçakladı” şeklindeki açıklamalarının tercüme hatasından kaynaklandığını zannettiğini söyledi. Bakan Zeybekci, kısa süre sonra Rusya’dan üst düzey bir heyetin geleceğini, Türkiye’nin Rusya’dan hiçbir ürünün ithalatına yasak koymadığını söyledi. Türkiye’nin bu ülkeden her yıl enerji dışında 7 milyar dolarlık ithalat yaptığını vurgulayan Zeybekci, bunun 1.9 milyar dolarlık kısmının da tarım ürünleri olduğu bilgisini verdi. İkili ilişkide “Ben yasak koyayım sen serbest bırak” diye bir şeyin söz konusu olamayacağını vurgulayan Nihat Zeybekci, “Sırtından bıçaklama kelimesine gelince, kimin söz söyleme hakkı olduğu tartışılır” ifadelerini kullandı.