'Her iki sağlık çalışanından biri tıbbi cihazlarla yaralanıyor'

Mehmet KAYA

ANKARA - Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Nefise Öztoprak Çuvalcı, sağlık personelinin kullandığı sağlık cihaz ve araçları nedeniyle ağır iş güvenliği riski altında bulunduğunu, her iki sağlık çalışanından birinin mutlaka tıbbi cihazlarla yaralandığını söyledi. En yaygın kazanın iğne batması olduğunu, bunun basit gibi görünse de HIV, Hepatit B ve C gibi kronik hastalıklar yanında çok sayıda enfeksiyonun bu yolla çalışanlara bulaşabildiğini vurgulayan Öztoprak, "Kullanılan aletin birim fiyatı olarak baktığınızda pahalı gibi görünse de bir kişinin tedavi maliyeti, koruyucu tasarımlı tıbbi cihazdan daha pahalı." dedi. Öztoprak, hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği açısından en yüksek risk altındaki grubun hemşireler olduğunu belirtti.

Öztoprak, her iki sağlık çalışanından birinin meslek hayatı boyunca en az bir kere hastalık bulaşması riskine sahip yaralanma yaşadığını belirtti. Kişilerin iş kaybı ve diğer endişelerle bu yaralanmaları bildirmeme eğilimi bulunduğunu da belirten Öztoprak, oranın daha yüksek olduğunun kabul edilebileceğini anlattı. Yapılan çalışmalarda riskin gerçeğe dönüştüğünün gözlendiğini de belirten Nefise Öztoprak, "Ülkemizde maalesef, kesici-delici alet yaralanması sonucu HIV, HBV, HCV ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi virüsü bulaşı sonrasında hayatını kaybetmiş veya siroz gibi karaciğer kanseri gibi ciddi hastalıklar yaşayan sağlık çalışanları vardır" bilgisini verdi.

Hastanelerde ve sağlık personelinin eğitiminde, bu türden yaralanmalara karşı eğitimlerin verildiğini ve protokoller olduğunu kaydeden Öztoprak, "Dolayısıyla farklı eğitim seviyelerindeki bu kişileri farklı yöntemlerle bilinçlendirmek ve kişisel koruyucu ekipmanların (eldiven, önlük, maske, gözlük vb) kullanımı konusunda var olan kurallara uyumu artırmak gerekli diye düşünüyorum." diye konuştu.

Sağlık personelinin kullanım sırasında yaralanmasını önleyici cihaz ve araçların bulunduğunu belirten Nefise Öztoprak, göreli olarak bu tür ürünlerin, standart ürünlere göre fiyatının daha yüksek olduğunu ancak kişilerin korunması ve hastalıkların tedavisi için ortaya çıkan maliyetler düşünüldüğünde, toplam ödenen miktarın daha düşük seviyede kaldığını anlattı. Öztoprak, "Maliyet etkinliği açısından şöyle bir maliyet analizi yapılırsa pahalı gibi görünüyor: Ancak gerçek bir maliyet analizi yaptığımızda, evet 1 TL'lik enjektör kullanıyorum ama tek bir sağlık çalışanında oluşabilecek yaralanmada karşımıza çıkan tedavi maliyetini, tanı ve takip maliyetini hesapladığınızda otomatik olarak güvenlik donanımlı ürünlerin maliyetinin çok daha düşük olduğunu görebiliyorsunuz. Dolayısıyla analizi bu şekilde yapmak gerekiyor ve böyle yapıldığında da, ki doğru analiz budur çünkü maliyeti hesaplarken tüm olasılıkları değerlendirmek lazım, kesinlikle maliyet yüksek olmayacaktır. İnsan hayatını korumak bu konuda harcanacak para ile ölçülemeyecek kadar değerlidir. Bakanlığımız da bu ürünlerin bazılarını geri ödemeye alarak süreci önemsediğini gösteriyor zaten." dedi.

Öztoprak, sağlık çalışanları arasında iş sağlığı ve güvenliği açısından en fazla hemşireler, ikinci sırada doktorlar, ondan sonra da diğer temizlik personellerinin risk altında olduğunu belirtti.