Merkez Bankası faizi indirince ne oldu?

Tevfik GÜNGÖR

Merkez Bankası politika faizini yüzde 8.25'ten yüzde 7.5'e indirdi. Merkez Bankası faiz koridoru üst bandını yüzde 11.25'te, alt bandı yüzde 7.5'te sabit bıraktı. Gecelik borçlanma faiz oranını yüzde 10.75'te sabit tuttu.

Önemli olan, bu kararın neticeleridir.

Faize farklı çevreler farklı bakıyor:

•Yurtdışından Türkiye’ye döviz gönderecekler için faizin ucuzlamaması gerekiyor. Türkiye’ye döviz girişini bekleyenler, döviz girişinin devam etmesini, dövizin ucuz satılmasını isteyenler, yurtdışından gelecek dövizin başka ülkelere kaçmamasını istiyor. Bunun için faizin yüksek olması gerekiyor.

•Borsanın canlılığını isteyenler, paranın borsadan faize kaçmaması için faizin düşük olmasını istiyor.

•Kredi kullananlar ucuz faiz bekliyor.

•Mevduat sahipleri düşük faizden şikayetçi.

•Devlet bono satarak para topladığından faizin ucuzlamasından yana.

•Hükümet ne kadar ucuzlarsa ucuzlasın faizi yüksek buluyor.

Merkez Bankası ise dengeleri korumaya çalışıyor.

•Faizi kontrol edince, dövizin kontrol gücünü kaybettiği için faizi belirlerken dövizin ne olacağını da düşünüyor.

•Faizi ucuzlatarak talebi canlandırmaktan, dövize hücuma yol açmaktan çekiniyor.

•Faiz ile enflasyon arasındaki dengeyi korumak istiyor.

•Yurtdışından döviz girişlerini azaltacak ölçüde faizi düşürmekten korkuyor.

Tabii ki, Merkez Bankası’nın politika faizi ve faiz koridoru olarak belirlediği oranlar önemli ama bizde gerçek faizi,

•Merkez Bankası’nın her gün bankaları fonlarken oluşan faiz,

•Piyasada oluşan repo faizi,

•Bu iki faizin etkisinde oluşan tahvil bono faizi belirliyor.

TCMB bankaları 3 şekilde fonluyor ve her gün ortalama bir fonlama maliyeti doğuyor

1-10.75 ile piyasa yapıcıları fonluyor

2-11.25 ile kotasyon fonlaması yapıyor

3-8.25 ile haftalık repoda fonluyor.

Ortalama fonlama maliyetinin yüzde 8.29 ve üzerinde olmasının nedeni en yüksek fonlamayı haftalık repo ile yapıyor olması.

Merkez Bankası’nın dünkü kararından sonra, sıkı para politikası uygulaması devam ettiği sürece, fonlama faizi, piyasanın repo faizi ve tahvil-bono faizi büyük oranda değişmeyecektir.

Sonuç olarak bankaların kredi ve mevduat faizlerinde de önemli değişiklik beklenmemelidir.

Kısaca Merkez Bankası politikacıları memnun etmek için politika faizini yarım puan düşürmek mecburiyetinde kaldı denilebilir.