İstihdama katkısı olan işverene stopaj teşviki
İstihdamın arttırılması ve işsizliğin azaltılması amacıyla, “Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında” 687 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İşsizlik Kanunu’na iki madde eklenmek suretiyle kısaca “işveren destek ödemesi” ve “gelir vergisi stopaj teşviki” adlandırabileceğimiz iki önemli teşvik getirildiğini belirterek bu teşviklerden sosyal güvenlikle ilgili olanını aktarmıştım. Bu yazımda da vergi (stopaj) teşvikini aktaracağım.
Bu düzenlemelerin olağanüstü hal ile bağdaşırlığı (yetki sorunu) ve olağanüstü halin kaldırılması halinde akıbeti (geçerlilik sorunu) sorunlarını yine bir kenara bırakıyorum. Ancak geçtiğimiz cumartesi, Anayasa Komisyonu Başkanı Prof.Dr. Mustafa Şentop ile bir toplantıda beraberdik. Kendisine, olağanüstü halin kalkması halinde, olağanüstü hal KHK’larının akıbetinin tartışmalı olacağını ve bu nedenle söz konusu teşviklerin de tehlikeye girebileceğini söylediğimde, bu sorunun farkında olduklarını ve bu nedenle teşvik düzenlemelerinin süratle kanunlaştırılacağını vurguladı. Bunun sağlanmasının sorunu çözeceği ve iş dünyasını rahatlatacağı açık.
İşsizlik Kanunu’na eklenen geçici 18. maddeye göre; 31/12/2017 tarihine kadar işe alınan her bir sigortalı için geçerli olmak üzere, 1/2/2017 tarihinden itibaren özel sektör işverenlerince İş ve İşçi Bulma Kurumu’na kayıtlı işsizler arasından işe alınanlar için; asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmının verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmesi suretiyle özel sektör işverenlerinin desteklenmesi sağlanacaktır. .
Bu teşvikten yararlanmak için birlikte gerçekleşmesi gereken zorunlu koşulları şöyle sayabiliriz.
► İşverenin özel sektöre dahil bir işveren olması (ev hizmetlerinde 10 günden az bildirimi yapılan kişi çalıştıranlar dahil)
► Sigortalının 1.2.2017 ilâ 31.12.2017 arasında işe alınmış olması
► İşe alınan İş ve İşçi Bulma Kurumu’na kayıtlı işsiz olması
► İşe giriş tarihinden itibaren geriye doğru üç ay içerisinde işe alınanın Sosyal Güvenlik Kurumu’na-her hangi bir işveren tarafından-verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde yer almamış olması
► İşe alınanın işe alındığı iş yerinin 2016 Aralık ayına ait prim ve hizmet belgesindeki sigortalı sayısına ilave olması (Sigortalı çalıştırmama nedeniyle 2016/Aralık ayı belgesinin verilmemiş olması halinde, 2016 yılında verilmiş belgelerdeki sigortalı sayılarının ortalamasına ilave olması koşulu aranacaktır) (Yeni işe alınanın aralık ayına göre ilave çalıştırılan durumunda olmamasına karşılık, 2017 yılının her hangi bir ayında Aralık ayındaki sigortalı sayısının aşılması durumunda o aydan itibaren teşvikten yararlanmak mümkün olacaktır)
Sosyal Güvenlik Destek Ödemesine ilişkin teşvik’de aranan, aylık prim ve hizmet belgesinin (burada muhtasar beyannamenin) kuruma süresinde verilmesi, aylık prim ve hizmet belgesinden kaynaklanan sigorta primlerinin (burada stopajın) süresinde ödenmesi, vadesi geçmiş borcun bulunmaması gibi şartlar, stopaj desteği için aranmamıştır. Geçici 17. maddede sosyal güvenlik prim desteğine ilişkin bu koşulların, stopaj teşvikine geçici 18. maddede aranmamış olması dolayısıyla pişmanlıkla verilecek muhtasar beyannameler üzerinden de bu teşvikten yararlanmak mümkündür.
Geçici 18. maddeyle düzenlenen stopaj destek unsurundan yararlanmakta olan işverenlerin; aynı dönemde diğer kanunlarda yer alan benzeri nitelikteki stopaj teşviklerinden yararlanmaları mümkün değildir..
Öte yandan sosyal güvenlik desteğinde olduğu gibi, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ile yurt dışında çalışan sigortalılar için stopaj desteğinden yararlanmak mümkün değildir.
Birden fazla işyerinde faaliyette bulunan ve her bir işyeri için ayrı ayrı aylık prim ve hizmet belgesi veren işverenlerin, ilave istihdamdan dolayı gelir vergisi stopajı teşvikine ilişkin şartları her işyeri için ayrı ayrı dikkate almaları gerekmektedir. Bu konuda, işverenin birden fazla işyerindeki çalışanlarına yaptığı ücret ödemeleri ile ilgili tek muhtasar beyanname vermesinin bir önemi bulunmamaktadır.
Gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmak isteyen işverenlerin tebliğin ekinde yer alan “İstihdamın Teşvikine İlişkin Bildirim”ini de doldurmaları ve muhtasar beyanname ekinde vermeleri zorunludur. Bu bildirimin nasıl doldurulacağına ilişkin bilgiler ise 16 Mart 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 297 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.