İşçinin rapor parasında püf noktalar!
İşçinin çalışma hayatında karşılaşacağı risklerden birisi de, çalışmadığı sürelerle ilgili olarak uğrayacağı gelir kaybıdır. İşçinin hastalık, iş kazası ve doğum gibi nedenlerle uğrayacağı gelir kaybını telafi etmek için çalışanlar arasında rapor parası veya istirahat parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Geçici iş göremezlik, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama hâlidir.
Geçici iş göremezlik ödeneği ise iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde geçici iş göremezlik sürelerinde verilen ödenektir. Geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanabilmek için;
• SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması,
• İş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
İstirahat raporlarının SGK ile sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularında Sağlık Bakanlığı’nca yetkilendirilen hekimlerce düzenlenmesi gerekmektedir. Herhangi bir sağlık tesisine bağlı olmadan özel muayenehanesi olan hekimler tarafından sigortalılar adına düzenlenen raporlara istinaden sigortalıların istirahatli bırakıldığı sürelere ait geçici iş göremezlik ödenekleri ödenmeyecektir.
Ayaktan tedavilerde hizmet akdiyle bir veya daha fazla işveren tarafından çalıştırılan sigortalıya tek hekim raporu ile bir defada en çok 10 gün istirahat verilebilir. 4(a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 (kırk) günü geçemez. Bu süreyi geçen istirahat raporlarının sağlık kurullarınca düzenlenmesi gerekmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yetkilendirilen işyeri hekimi bir kerede en fazla 2 gün istirahat verebilir.
Geçici iş göremezlik ödeneklerinin hesabına esas tutulacak günlük kazanç;
İş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç ay içindeki prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanmaktadır.
4 (a) kapsamında sigortalı sayılanların ödenek veya gelire esas günlük kazançlarının hesabında:
a- Prim, ikramiye ve bu nitelikteki arızi ödemeler dikkate alınmış ise ödenek ve gelire esas günlük kazanç, ücret toplamının ücret alınan gün sayısına bölünmesiyle hesaplanacak günlük kazanca, %50 oranında bir ekleme yapılarak bulunan tutardan çok olamaz.
b- İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yapılan ücret, ikramiye, zam, tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden, ödenek ve gelirin hesabına esas alınan üç aylık dönemden önceki aylara ilişkin olanlar dikkate alınmaz.
Sigortalılara hesaplanacak günlük kazancının yatarak tedavilerde yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisi (2/3) üzerinden hesap edilerek geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.