İhracatta rahatlama mı?
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Mart 2017 ihracat rakamlarını açıkladı ve son zamanlardaki en sevindirici artış haberini verdi. 2017 yılının Mart ayında ihracatımız, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19 artışla 13 milyar 616 milyon dolar oldu. TİM Başkanı Sayın Mehmet Büyükekşi, ilk 3 aydaki ihracat artışımızın yüzde 6.7 olduğunu ve 2017 yılında dünya ekonomisindeki toparlanma ile ihracatımızın yükselişe geçtiğini belirtmiş. Son 12 aylık ihracatın da bir önceki yıla göre yüzde 2.4 artışla 144 milyar 877 milyon dolara ulaştığını vurgulamış.
Mart ayında kg başına ihracat değerinin düştüğünü söyleyen Sayın Büyükekşi’nin verdiği rakamlara göre, Geçtiğimiz senenin mart ayında altın hariç kg başı ihracat değerimiz 1,24 dolar iken, bu sene bu rakam 1,18 dolara gerilemiş. Başka bir deyişle daha çok satmışız amma daha az kazanmışız. Daha az satıp daha çok kazanan sektörlerimiz de var. İlk 3 aylık dönemde, kg başı ihracatını en fazla artıran sektörümüz savunma ve havacılık olmuş. Bu sektörümüzün kg başı değeri geçen seneye göre 9 dolar artış kaydederek 30,7 dolar olmuş.
Açıklanan ihracat rakamlarındaki ilginç noktalardan birisi de ihracatımızın, Asya ülkelerine yüzde 44 ve Uzakdoğu ülkelerine de yüzde 91 artış göstermesi. Özellikle de Çin’e yapılan ihracatta yüzde 73 gibi bir oranda artış kaydedilmiş olması, dikkatimizi oldukça çeken bir nokta oldu. Bu artışların sayısal olarak verilmemiş olması, yorum yapmamızı engellese de bu verilere, ihracatımızın geleneksel pazarlarımız dışında artış göstermesi olarak baktığımızda memnuniyet verici.
Siyasetin ihracata etkisi penceresinden baktığımızda da ilginç manzaralar görüyoruz. Siyasi sorunlarımızı çözmeye ve yakınlaşmaya başladığımız Rusya'ya ihracatımız bu ay da artmaya devam etmiş ve mart ayında yüzde 45.3 oranında artarak ilk 3 ayda yüzde 40.3 seviyesinde artış kaydetmiş. Önde gelen ihraç pazarlarımızdan birisi olan Irak'a ihracatımız da mart ayında yüzde 36.1 artış göstermiş. Öte yandan, siyasi sorunlar yaşadığımız ülkelere olan ihracatımızda görülen düşüş, Hollanda’da yüzde 8.5, İran’da 17.1ve Mısır'da 13.3 oranında olmuş.
Bu pencereden baktığımızda “Sorunsuz ilişki, sorunsuz ticaret" sarmalını görüyoruz. Bunun sadece ihracat çerçevesinde kalmadığını, turizm görüntüleri de vurguluyor. Umarız, sorunların ömrü uzun olmaz ve diğer pazarlarımızda yakaladığımız ihracat artışlarını bu pazarlarda da yakalarız. Sayın Büyükekşi açıklamasında, “Hükümetimizin ihracatçılara verdiği desteklerin de etkisiyle ihracatımız.yükselişe geçti “ demiş. Bu konuda elimizde bir veri olmadığı için olumlu veya olumsuz bir yorum yapmak olanaksız. Ancak daha önceden ihracata verilmiş bulunan mevcut diğer desteklerin ödemelerinde gerçekleşen ve devam eden ödeme sürelerine baktığımızda, bunun olumlu katkısı konusunda biraz kuşku duyuyoruz.
Geniş çerçeveden baktığımızda, yumurtaların aynı sepette olmamasının, bir sepette sorun olduğunda diğerlerindeki normal durumun, bu olumsuzlukları giderebileceğini söylemek aşikârı ifşa etmek olsa da biz yine de söyleyelim.
Desteklerde, geleneksel pazarların dışında kazanılabilecek artışlar için farklı uygulamaların getirilmesi de düşünülmeli deriz.