Girişimci ve ihracat
Bir dost sohbetinde ABD Doları’nın yükselişinin ihracata faydası olacak mı, olmayacak mı sorusuna cevap yarıştırıyorduk. Sanayimizin ithalata olan rahatsız edici bağımlılığının ve ihraç ürünlerimizdeki katma değer düşüklüğünün bu olayı nasıl etkileyeceğini konuştuk. İhracata soyunanları ciddi bir mücadele ve rekabetin beklediğini vurgulayarak, ihracat yapmak isteyen girişimcilerimizi, bilim kurgu filmlerinde yeni dünyalara açılan insanlara benzettim. Bu sıkıntılardan kurtulmanın çaresinin, Türk insanının girişimci ruhunda yattığını söyledim.
Televizyonun tek kanal ve siyah beyaz olduğu günleri hatırlayanlarımızın hafızasında “Uzay Yolu” dizisinin ayrı bir yeri olduğunu düşünüyorum. Kaptan Kirk, Sivri Kulaklı Mr. Spock ve uzay gemisinin diğer personelinin heyecan verici görevler peşinde dolaşmalarını hatırlamamak olası değil.
Çok ünlü uzay gemisinin İngilizce adı da “Enterprise” idi. Çevirmenler o zaman, geminin yaptığı işlere pek de uygun olarak, bunu sözcüğü “Atılgan” olarak çevirmişlerdi. Başka bir çeviri seçeneği olarak da “Girişim” diyebiliriz. Gerçekten, o uzay gemisi, insan ırkına yeni ufuklar açmak için bilinmeyene yelken (!) açmıştı.
Girişimci dediğimiz kişi de sokaktaki sıradan insanlardan, iş yerlerinde sadece çalışmayı yeğleyenlerden farklı kişilerdir. Onlar kendilerine önerilen çerçevelerin içerisine sığamadıkları için, kendi sınırlarını kendileri çizmeye çalışanlardır. Girişimcinin büyüklüğü bu düşüncemizi değiştirmez. Onlar sıra dışı olmayı, kendi kendilerini yönetmeyi ve deyimi yerindeyse, biraz da kendi başına buyruk olmayı tercih edenlerdir.
Bir de hem girişimci, hem de ihracatçı olanlar var ki bana kalırsa bu kategoriye girenler, iki kere sıra dışı olanlardır. Gelelim Girişimci/ İhracatçı ikilisi ile “Atılgan” gemisinin ilişkisine. Aslında kişi hem girişimci hem de ihracatçı ise o kişi atılgan değildir de nedir? Girişimcilerin ihracata yönelenleri de kendilerine yeni pazarlar, yeni iş olanakları arayarak farklı atılımlarda bulunanlardır.
Çok bilinen bir deyiş vardır, “Yumurtaların Hepsini Aynı Sepete Koymayın” diye. Tedbirli olmayı, olası sarsıntılardan olabilecek en az hasarla çıkmayı düşünerek hareket etmeyi salık veren bir deyiş. İşletme sahiplerinin de cirolarının içerisinde müşterilerinin uygun paylar almasını ve herhangi bir müşterinin yaratacağı sıkıntının, işletmeyi sarsmayacak boyutta kalmasını sağlayacak bir satış ve pazarlama yönetim tarzı benimsemelerini öngören bir deyiştir bu. İhracat da tam olarak bu deyişi karşılayan ticari bir davranıştır.
Girişimci dediğimiz kişi, öngörü sahibidir. Herkesin tek düze gördüklerine farklı açıdan bakarak olaylara değişik ve getiri sağlayacak yorumlar yapabilenlerdir. Onların içerisinde de daha farklı ve daha atılgan olanlar, ihracat yapmaya çalışanlardır. Yeni pazarlar, yeni koşullar, değişik uygulamalar, çoğalan riskler ve daha niceleri. Girişimci dediğimiz biraz da belirsizliğe oynar galiba.
Her ne kadar modern yönetim teknikleri bu belirsizlikleri azaltmaya çalışsa da, atılgan girişimcinin kanında adrenalin her daim yüksek olsa gerek.