İzmir Enternasyonal Fuarı'ndan günümüze fuarcılık

Fuar denilince bizler eskiden sadece İzmir Enternasyonal Fuarı’nı bilirdik. 

İzmir Enternasyonal Fuarı'nın doğuşu, 17 Şubat 1923'te (henüz Cumhuriyet ilan edilmemişken) Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle İzmir'de toplanan İzmir İktisat Kongresi'ne uzanır. 

İktisat Kongresi ile eşzamanlı olarak bir ticari ürünler sergisi düzenlenmiş, sergi mekanı olarak ikinci Kordon'da Osmanlı Bankası'nın depo olarak kullandığı Hamparsumyan binası seçilmişti. 
Burada, el tezgahı ve küçük sanayi ürünleri, Isparta, Kula, Gördes, Uşak kilim ve halıları, yağ ürünleri, sabunlar, makarna ve unlu yiyecekler, kolonyalar, helvalar, ihraçlık pamuklar, ayakkabı, mobilyalar, deri ürünleri, tarım araçları, kiremit, tuğla, maden örnekleri, tütün, sigara, şarap örnekleri, kereste çeşitleri sergilenmişti.

İzmir İktisat Kongresi Sergisi'nden sonraki ilk sergi Eylül 1927'de, "9 Eylül Mahalli Sergisi" adı altında Mithatpaşa Sanat Enstitüsü'nde açıldı. İzmir Ticaret Odası'nın teklifi ve İzmir Valisi Kazım Dirik'in kararı ile açılan sergide, 71 resmi kuruluş, 195 yerli firma ve 9 ülkenin 72 kuruluşunun ürünleri sergilendi. Sergiyi 80 bin kişi gezdi.

İkinci 9 Eylül Sergisi Eylül 1928'de yine aynı binada ve uluslararası düzeyde gerçekleşti. Sergiye 155'i yabancı olmak üzere 515 firma katıldı. 

Türk ekonomisinin dışarıya kapalı olduğu dönemde İzmir Enternasyonal Fuarı’nda yabancı firmaların sergilediği makine, alet ve edevatı Türk yatırımcılarının dünyada olan biteni izlemelerine imkan veriyordu. 

Şimdilerde İzmir dışında çok sayıda şehirde açık ve kapalı fuar alanları oluşturuldu. Fuarların trafiği değişti. Şimdiki fuarlarda çoğunlukla yerli üreticiler, ürünlerini yabancılar için sergiliyor. 
Fuarcılığın öncülerinden Sayın Bülent Ünal’dan aldığım bilgilere göre şimdilerde İstanbul, Konya, İzmir, Bursa, Antalya, Gaziantep, Adana, Diyarbakır, Maraş, Samsun, Kayseri, Mersin ve Ankara'da büyüklü küçüklü 550 bin metrekarelik nitelikli kapalı fuar alanı var. 

Bu alanlarda her yıl ortalama 400‘ün üzerinde fuar yapılıyor. 
2013 yılı verilerine göre yurtiçi fuarlara 60 bin firma katıldı. Fuarları 15 milyonu aşan ziyaretçi gezdi. Fuarlara sadece Türk firmalar katılmıyor. 70’i aşkın ülkeden katılımcı firma geliyor. 
Şimdilerde Türk üreticiler, pazarlamacılar sadece yurtiçindeki fuarlara değil, yurtdışında Türkler veya yabancılar tarafından düzenlenen fuarlara da katılıyorlar. 

Dünyada her yıl 30 binin üzerinde fuar hazırlanıyor. Yurtdışı fuarlar Ekonomi Bakanlığı denetiminde yapılıyor. Milli katılımlar ve bireysel katılımlar destekleniyor. 

Bakanlık yılda 2500’ü aşkın fuara katılım desteği veriyor. Yurtdışındaki fuarlara yılda 25 bin Türk firmasının katıldığı tahmin ediliyor. 

Firmalar birden fazla ülkede fuarlara katıldığı gibi destek almaksızın kendi imkanları ile katılanlar da var. Katılım bireysel veya milli katılım şeklinde olabiliyor. 

Bu fuarlar yurtdışı fuar hazırlama belgelerine sahip olan fuar şirketleri yanında, İhracatçı Birlikleri ve İstanbul Ticaret Odası tarafından gerçekleştiriliyor. 
Yurt içindeki fuarlar TOBB denetiminde gerçekleştiriliyor. 

Sadece fuarcılık yapmak için kurulan ve 250 bin TL'den fazla sermayesi olan limited ve anonim şirketler TOBB’den yetki belgesi alarak yurtiçinde fuar düzenleyebiliyorlar. 

Fuar düzenleme yetkisine sahip 196 firma var. Dünyanın ilk on büyük fuar firması da bu gurubun içinde. 

Yurtiçinde düzenlenecek fuarlara katılacakların katılım masrafl arının belli bölümü farklı kuruluşlarca karşılanıyor. 

Yurtdışı fuarlarda; destek Ekonomi Bakanlığı tarafından sağlanıyor. Genelde katılım ücretinin yüzde 50’si 10 bin ABD dolarını geçmemek üzere destekleniyor. Sektör fuarlarında destek 15 bin ABD dolarına kadar çıkabiliyor. Ayrıca ağır ve havaleli mallar için nakliye desteği veriliyor. 
Bakanlığın her yıl açıkladığı hedef ülkelerde teşvik yüzde 70’e çıkabiliyor. Prestijli fuar olarak ilan edilen fuarlarda, katılımın yüzde 50’si oranında, en fazla 50 bin dolara kadar teşvik primi veriliyor. Bir de fuara katılan firmanın iki elemanının gidiş-dönüş yol gideri karşılanması var. 

Yurtiçi ve yurtdışı fuarlar Türk ürünlerini yabancılara tanıtmakta önem taşıyor. Sadece o kadarla da değil, fuarlara katılan üreticiler kendi sektörlerinde olan biteni izleme imkanına da sahip oluyor.