İflas ertelemenin piyasası oluştu!

SERCAN AKINCI

İSTANBUL - Karşılıksız çeke hapis cezasının kaldırılmasının ardından “iflas erteleme piyasası” oluştu. İş dünyası temsilcileri, çeklerini ödemeyen, piyasayı milyonlarca lira dolandıran kişilerin iflas erteleme kararıyla kendilerini kurtarma yoluna gittiğini belirtiyor. Edinilen bilgilere göre, sadece bu konuda çalışan özel hukuk büroları kuruldu. Bu bürolar, borçlu şirketlere giderek, ‘Ödeme, sana iflas erteleme kararı çıkartalım’ diyor. Alacaklılara da “Bu kadar alacağın var. Yarısını ödeyelim kapansın. Yoksa bir şey alamazsın” deniliyor. İSO Genel Amaçlı Makine ve Aksam Sanayi Meslek Komitesi Meclis Üyesi Serol Acarkan kendisi dahil piyasayı 25 milyon lira dolandıran bir kişinin iflas erteleme alıp, yatlarda gezmeye devam ettiğini kaydetti. İSO Meclis Üyesi Adem Genç de “İflas erteleme gerçekten ihtiyacı olan kişiye verilmeli. Kayyumlar da bilirkişilerden oluşmalı. İfl as erteleme alan biri yıllarca üzerine hiçbir şey almadan yaşıyor” dedi. TÜGİAD Başkanı Ali Yücelen piyasayı dolandıran kişilere karşı devletin önlem alması gerektiğini vurguladı.

Karşılıksız çeke hapis cezasının kaldırılmasının ardından piyasada yaşanan sıkıntılar sürüyor. İş dünyası temsilcileri, çeklerini ödemeyip piyasayı milyonlarca lira dolandıran kişilerin iflas erteleme kararıyla kendilerini korumaya aldıklarını belirtiyor. Üstelik ifl as erteleme kararı için özel hukuk bürolarının kurulduğuna dikkat çeken iş adamları, “Bu hukuk büroları şirketlere giderek, ‘Bu borcu ödeme, sana ifl s erteleme kararı çıkartalım’ diyor. İddialara göre yüklü bir para alan bu bürolar hangi mahkemeden iflas erteleme kararı çıkartabileceklerini de biliyorlar” dedi. Piyasada çekle ödemede yaşanan sıkıntılar hakkında DÜNYA’ya konuşan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Hazır Beton, Beton Ürünleri, Toprak ve Mermer Sanayi Meslek Komitesi Meclis Üyesi Adem Genç, son dönemde çeklerin karşılanma oranlarının çok düştüğünü söyledi. İSO Genel Amaçlı Makine ve Aksam Sanayi Meslek Komitesi Meclis Üyesi Serol Acarkan da kendisi dahil piyasayı 25 milyon lira dolandıran bir kişinin iflas erteleme alıp, yatlarda gezmeye devam ettiğini kaydetti. Türkiye Genç İş Adamları Derneği (TÜGİAD) Başkanı Ali Yücelen de ifl as erteleme alarak piyasayı dolandıran kişilere karşı devletin önlem alması gerektiğini vurguladı. 

‘Kararı çıkartacakları mahkemeyi biliyorlar’ 

İSO Meclis Üyesi Adem Genç, kötü niyetli kişilerin yasalardaki boşlukları avukatların yardımıyla çok iyi kullandıklarını söyledi. Dolandırıcılara yol göstermek amacıyla kurulmuş 4 hukuk bürosundan haberdar olduğunu ifade eden Genç, “Adamlar yol gösteriyor. ‘Malı şuraya kaçır, şirketin içini boşalt, git mesela Mudanya Ticaret Mahkemesi’nden iflas erteleme kararı çıkart’ diyorlar. Bunlardan bankalar da bir şey alamıyor. Bir ifl as erteleme piyasası oluşmuş. Bu adamlar bunu pazarlık konusu da yapıyor. ‘Bak benim sana bu kadar borcum var yarısını ödeyeyim kapansın. Yoksa bir şey alamazsın’ diyorlar. Bu da iyi. Hiç ödemeyen de var” dedi. Şu an şirketinde son bir yılda iflas erteleme yoluyla ödenmeyen 3 çek olduğunu aktaran Genç, iflas erteleme alacak şirketin bir yıl önceden hazırlıklara başladığı bilgisini verdi. Özel hukuk bürolarının ifl as erteleme alabilecekleri mahkemeleri de bildiğini ifade eden Genç, işin sonunda büyük paralar aldıklarının altını çizdi. Genç, çözüm için şu önerilerde bulundu: “İflas erteleme gerçekten ihtiyacı olan kişiye verilmeli. Kayyumlar da bilirkişilerden oluşmalı. İflas erteleme alan bir adam yıllarca üzerine hiçbir şey almadan yaşıyor. Öyle işadamları var ki bu durumda olup da başkasının üzerine aldırıyor. Bakıyorsunuz adamın altında son model araba senin paranı ödemiyor. Bunlara bakılması lazım. Çek kanunun yeniden düzenlenmesi gerekiyor.” 

‘25 milyon dolandırdı fakat yatlarda geziyor’ 

Karşılıksız çekte hapis cezasının kalkmasının işini doğru yapanlara karşı yapılan en büyük yanlış olduğunu kaydeden İSO Meclis Üyesi Serol Acarkan, bu gelişmenin nedenini mağdur olan birkaç kişi üzerinden demagoji yapılmasına bağladı. Ticaret erbabının eskiden tek güvencesinin çek olduğunu hatırlatan Acarkan sözlerini şöyle sürdürdü: “Popülist yaklaşımla bunu kaldırdılar. İfl as erteleme işini de artık piyasadaki hırsızlar daha çok kullanıyor. Sıkıştıkları zaman ifl as erteleme alıyor, insanları mağdur ediyorlar. Bunun tekrardan ele alınması lazım. İfl as erteleme alanların yüzde 90’ı dolandırıcı. Bu işi yapan, bu sistemi yozlaştıran hukukçular var. Benim başıma da bir olay geldi. Bizi 1 milyon 200 bin lira dolandırdılar. Bu kişi piyasayı 25 milyona yakın dolandırmış. Çok düzgün ticaret yapan insanlar var dolandırılanlar arasında. Adamlar bunu meslek edinmiş. Adam şu anda yatta dolaşıyor ama hiçbir şey yapamıyoruz. Yine en lüks şekilde yaşıyor ama insanları kapılarda süründürüyorlar. Bu tanınmış bir isim, bir çok şirketi var. Benim meclisimde bir kişiyi de 3.5 milyon lira dolandırdı. Devlet bunlara müsaade etmemeli. O adamın birinci derece yakınlarının şirket kurmasına müsaade edilmemeli.” 

‘Artık çekin yanında banka teminatı istiyoruz’ 

TÜGİAD Başkanı Ali Yücelen de çeki eskiden KOBİ’lerin birbirlerini fonlama aracı olarak kullandıklarına dikkat çekerek, şimdi küçük işletmelerin sermaye bulamadıklarını vurguladı. İnsanların artık çeklerinin yazılmasını önemsemediklerini bildiren Yücelen, şunları söyledi: “Artık çekle birlikte bankadan teminat istiyoruz. Çekin hiçbir etkisi kalmadı. 2006 yılında inşaata kullandırılan ticari kredilerin payı yüzde 6’yken, 2013’te yüzde 12’ye çıkmış. İmalat sanayisinin 2006 yılında kullandığı ticari kredilerdeki payı yüzde 36’dan, 2013 yılında yüzde 30’a inmiş. Piyasayı tamamen bankalar yönlendiriyor artık. KOBİ’lerin çek üzerinden dayanışma yapmasının önü de kapatıldı. Artık piyasadan fonlanamıyorlar.” 

İflas erteleme yolunu kullanarak, çek üzerinden piyasayı dolandıran kişiler de olduğunu ifade eden Yücelen, “Bunlara karşı önlem almak devletin görevi fakat piyasada kâr marjlarının çok düşmesi nedeniyle gerçekten sıkıntıda olanlar var. Bunların ayırt edilmesi gerekiyor” diye konuştu.

'Bankalar da piyasayı kilitliyor' 

Karşılıksız çeke hapis cezasının kalkmasının ardından bankaların da piyasayı zor duruma soktuğunu ifade eden İSO Meclis Üyesi Adem Genç, “İyi niyetli insanlar var. Çekini 1 gün geciktiriyor, hemen çeki yazılıyor. Bu adam ifl asa gidebiliyor” dedi. Çek için ödeme günü gelen kişinin parasının bir anlık olarak havuza takılabildiğini, saniyelik gecikmeler yaşadığı için çeklerinin yazıldığını anlatan Genç şunları söyledi: “O zaman bütün bankalar onun üzerine gidiyor. Adamın ticari hayatı bitiyor. Bende adamın 5 milyon liralık çeki varsa, bunun bir çeki yazıldığı an banka bana ‘Bu adamın bütün çeklerini sana iade ediyorum. Bunun karşılığını bana öde’ diyor. Ertesi gün ödeme yapılsa da banka gözünde o kişi silinmiş oluyor. Bankaların iyiyle kötüyü ayırması lazım. Bir çeki yazılan adamın çekini alamıyoruz. Bu şirketlerin çekini bankalar benden almıyor. Bunlarla ben ticaret yapmasam daha iyi. Çeki alsam da kullanamıyorum. Bu da piyasayı kilitliyor.”