Ar–Ge’de ‘tek elden’ destek fonu

Ferit B. PARLAK

ANKARA - Türkiye’de halen çok sayıda kurum ve bakanlık tarafından verilen Ar- Ge destekleri artık, yeni kurulacak Ar-Ge ve Teknoloji Fonu üzerinden, Başbakan Başkanlığındaki Bilim Teknoloji ve Sanayi İcra Kurulu tarafından verilecek. Kamunun bu alanda yaptığı tüm harcamalar bu kurul tarafından dağıtılacak. Bilim Sanayi ve Tekonoloji Bakanı Faruk Özlü, önümüzdeki dönemde TÜBİ- TAK’ın da reforma tabi tutulacağını, bünyesindeki enstitülerden özel sektörde karşılığı olanların kapatılacağını, kalanların da tek çatı altında toplanacağını kaydetti.

Gazetelerin Ankara Temsilcileriyle bir araya gelen Bakan Özlü’nün üzerinde durduğu en önemli konu, GSMH içinde yüzde 1’i yeni geçen Ar-Ge harcamalarının, daha etkin yapıya kavuşturulması oldu. Toplam Ar-Ge harcamasının yarısını yapan kamu, yaklaşık 12.5 milyar lirayı bulan bu parayı, artık tek elden dağıtacak. Bunun için Başbakan’ın başkanlık edeceği Bilim Teknoloji ve Sanayi İcra Kurulu oluşturulacak. Kurulun diğer doğal üyesi Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı olacak. Toplantılara ise destek verilecek konu hangi bakanlıkla ilgiliyse o bakan katılacak. Halen faaliyette olan ve 21 üyeli Bilim Teknoloji ve Yüksek Kurulu ise kaldırılacak.

Yüksek teknolojili ihracat artırılacak

Türkiye’de Ar-Ge harcamaları, patent sayısı ve Ar-Ge personelindeki artışa karşılık, gerek ihracatta gerekse imalat sanayii üretiminde yüksek teknolojili ürün miktarının artmadığını belirten Bakan Özlü, yapılacak dönüşümle birlikte bu oranı yükselteceklerini aktardı.
Sanayide yapısal dönüşümün özünü, yüksek katma değerli üretimin oluşturduğunu ifade eden Faruk Özlü, bu dönüşüm programı için Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı bir danışmanlık firmasından hizmet aldıklarını söyledi.

Yeni yaklaşım çerçevesinde sanayinin içine teknoloji enjekte etmek istediklerini ifade eden Faruk Özlü, Türkiye’nin 11 dolar ithalat için 10 dolarlık ithalat yapmak zorunda kaldığını, halen herkesin üretebileceği ürünleri ihraç edebildiğimizi kaydetti. Türkiye’nin genç nüfusu ile teknoloji üretme konusunda avantajlı olduğunu aktaran Özlü, 10 dolarlık ithalatla 20 dolarlık ihracat yapacak yapısal dönüşüm paketi hazırlandığını vurguladı.

Ar-Ge desteğinin, TÜBİTAK, Kalkınma Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı gibi çok sayıda kurum tarafından verildiğine dikkat çeken Özlü, bu dağınık yapıda yeterince verim alınamadığını bildirdi. Artık Türkiye’nin bütçeden Ar-Ge için ayıracağı paranın, daha bütçe hazırlanmadan belirleneceğini dile getiren Özlü, bugünkü rakamlarla bunun 12.5 milyar lira civarında olduğunu kaydetti. Sözkonusu paranın Ar-Ge ve Teknoloji Fonu aracılığıyla dağıtılacağını anlatan Özlü, her sektörün desteklenmeyeceğini, biyo teknoloji, nano teknoloji, bilişim gibi belli alanlara odaklanılacağını söyledi.

Yeni dönemde bütün bakanlıkların bünyesindeki araştırma enstitülerinin merkezi bir yapı altında birleştirileceğini dile getiren Faruk Özlü, bunların aynı zamanda ortak çalışma yürüteceğini belirtti. TÜBİ- TAK bünyesindeki araştırma enstitülerinin de ele alınacağına değinen Özlü, özel sektörde karşılığı olanların kapatılacağını, kalanların da sadece yüksek teknolojili ürünlere odaklanmak üzere tek çatı altında toplanacağını dile getirdi.

Üretim reformu paketi haftaya EKK’da

Bir süredir çalışmaları sürdürülen Üretim Reformu Paketi’nin de tamamlandığı bilgisini veren Faruk Özlü, önümüzdeki hafta EKK’ya onun ardından da Bakanlar Kurulu’na sunulacağını kaydetti. Şehir içinde kalan sanayi sitelerinin belirli bir plan dahilinde şehre makul uzaklıklara taşınacağını söyleyen Özlü, bunun için 17 milyar liralık harcama öngörüldüğünü ifade etti. Özlü, özel sektörün de uygun arazisi bulunması halinde endüstri bölgesi kurabilmesinin önünün açılacağını aktardı. Özlü, Trabzon, Filyos, Çandarlı ve Ceyhan’da 4 adet büyük bölge öngörüldüğünü söyledi.

Dördüncü Sanayi Devrimi için TOBB ve MÜSİAD’la protokol

Türkiye’nin Dördüncü Sanayi Devrimi konusunda da önemli çalışmalar yapması gerektiğini belirten Özlü, bu kapsamda TOBB, MÜSİAD, TÜSİAD, TİM, YASED ve TTGV ile protokol yaptıklarını ve alt çalışma grupları oluşturduklarını aktardı. Özlü, Endüstri 4.0 ile verimlilikle birlikte GSMH’da da artış olacağının ortaya çıktığını dile getirdi.

“Cazibe Merkezleri’nde arsa talebinin tamamını karşılayacak durumdayız”

Kocaeli’nde yapımı sürdürülen Bilişim Vadisi Projesi’nin ilk etabında inşaatın yüzde 95 oranında tamamlandığını dile getiren Özlü, diğer etaplarda kamulaştırma maliyetlerini de göz önünde bulundurarak yeni bir finansman modeline geçileceğini söyledi. Cazibe Merkezleri programında ise bakanlık olarak sanayicilere arsa temini görevleri bulunduğu bilgisini veren Bakan Özlü, şu ana kadar gelen taleplere göre 400 hektarlık fabrika arazisine ihtiyaç olduğunu ellerinde ise bin 400 hektarlık arazi bulunduğunu belirtti.

Mart sonuna kadar piyasaya 10.3 milyar

KOSGEB aracılığıyla KOBİ’lerin finansman ihtiyacının karşılanması için başlatılan programa yoğun ilgi olduğunu ifade eden Özlü, yılbaşına kadar 206 bin başvuru yapıldığını, ocak ayından bu yana ise 264 bin başvuru geldiğini söyledi. Şartları taşıyan tüm şirketlerin destekleneceğini bildiren Özlü, değerlendirmenin bilgisayar tarafından yapılacağını ve mart sonuna kadar piyasaya 10.3 milyar lira para gireceğini belirtti.

“Yerli elektrikli otoyu özel sektör yapacak”

Türkiye’de yerli elektrikli otomobil üretimi konusunda da büyük aşama kaydedildiğini belirten Özlü, bunun teknolojiden çok ticari yönünün öne çıktığını, bu yüzden markanın özel sektörce oluşturulacağını kaydetti. Buna göre, otomobil ile ilgili çalışmalar özel sektörün oluşturacağı bir komisyonca takip edilecek, gerekirse devlet buna yüzde 49’a kadar ortak olacak. Ticari taksi üretimine yoğunlaşılacak.